İtalya’da Antik Roma’nın Meşhur Zafer Anıtı: Titus Kemeri

Titus Kemeri, İtalya’nın başkenti Roma’da yer almaktadır. Roma Forumu’nun güneydoğusunda, Via Sacra da bulunan 1. yüzyıldan kalma bir onur anıtıdır. İmparator Domitian tarafından, ağabeyi Titus’un ölümünden kısa bir süre sonra yaptırılmıştır. Titus’un Vespasian ile birlikte zaferini anmak için inşa edilmiştir. Kemer, Roma’nın Kudüs’ü fethetmesiyle sonuçlanan zaferin MS 71’de kutlama alayını tasvir eden paneller içermektedir. Bu  alayda kutsal nesneler ve ganimetler şehre taşınmıştır.

Titus Kemeri’nde tasvir edilen menorah, İsrail devletinin amblemi için model olmuştur. Ayrıca 16. yüzyıldan beri yapılan birçok zafer takına da ilham vermiştir. Bunlardan en ünlüsü Paris’teki  Arc de Triomphe’dir. Günümüzde Roma Forumu’nu ziyaret edenlerin uğrak noktası olan Titus Kemeri, her yıl milyonlarca turisti ağırlamaktadır.

Asırlardır Ayakta Duran Titus Kemeri’nin Tarihi

Titus Kemeri’ndeki heykellerin yapısına ve detaylarına bakıldığında Domitian’ın favori mimarı olan Rabirius tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Orta Çağ döneminde, Frangipani ailesi tarafından yapıya ikinci bir kat eklenmiştir. Papa IV. Paul ile 1555-1559 yılları arasında kemer, her yıl yemin töreninin yapıldığı bir yer haline gelmiştir. Kesin olmayan bir tarihte ise Roma Hahambaşılığı tarafından Yahudilerin kemerin altında yürümesine yasak getirilmiştir. 1948 yılında İsrail Devleti’nin kurulmasıyla bu yasak geri alınmıştır.

Titus Kemeri’nin Mimarisi ve Kabartmaları

Titus Kemeri, hem yivli hem de yivsiz sütunlardan oluşturulmuştur. Dış kemerin yüksekliği 15, genişliği 4.75 iken iç kemerin  boyu, 8.3 ve genişliği 5.30 metredir. Kemerin sağ ve sol köşesinde kanatlı kadınlar tarafından zaferin kişileştirilmesi resmedilmiştir. Köşelerin arasında, doğu tarafında bir kadın, batı tarafında erkek bulunan kilit taşı bulunmaktadır. Kemerin alt yüzeyi, merkezde Titus’un Apothesis’inin bir kabartmasıyla kaplanmıştır. Kemer içindeki geçiş yolunu kaplayan iki panel kabartması da yer almaktadır. Bunların her ikisi de Titus ve babası Vespasian’ın MS 71 yazında kutladıkları ortak zaferi anmaktadır.

Titus Kemeri’nin güneydeki iç kısmında Kudüs’teki tapınaktan alınan ganimetler resmedilmiştir. Derin bir kabartma olarak oyulmuş altı şamdan ve menorah, bu bölümün ana odak noktasıdır. Kemerin içerisindeki panelde de zafer alayında taşınan kutsal nesneler, altın, trompet, ateş  tavaları ve çörek masası tasvir edilmiştir. Bu tasvirlerin orijinal olarak altın renginde ve arka planlarının da mavi renkte olduğu düşünülmektedir. Günümüzde renkler silinmiş olup sadece mermer gözükmektedir. 2012 yılında yapılan “Titus Kemeri Dijital Restorasyon Projesi” ile menorah kabartmasında sarı hardal boya kalıntıları keşfedilmiştir.

Titus Kemeri’ninin kuzeydeki iç panelinde, Titus’u taşıyan çeşitli din adamlarının ve yardımcılarının katıldığı zaferi tasvir edilmektedir. Miğferli bir Amazonlu olan Valour, Titus’u taşıyan quadrigayı yönetmektedir. Kemerin dış yüzündeki heykel ise Orta Çağ savunma duvarlarına dahil edildiğinde kaybolmuştur. Kemerin tavan arasının yaldızlı bir arabanın heykelleri ile, ana yazıtın ise gümüş, altın ya da metalden yapılmış harflerle süslenmiş olduğu düşünülmektedir.

Titus Kemeri, Roma Forumu’nun içerisinde yer aldığı için girişler ücretlidir. Tek bilet fiyatı 16 eurodur. Kemer, haftanın her günü 09.00-16.30 arası ziyarete açıktır.