Dünyaca Ünlü Kolezyum’un Ev Sahibi: Celio

İtalya’nın Roma şehrinde bulunan Celio, şehrin en ünlü semtlerinden biridir. Roma gezisi sırasında kaçırılmaması gereken sayısız sanat eserine, tarihi yapıya ev sahipliği yapan Celio, aynı zamanda şehrin en eski semtlerinden biridir. Ebedi Şehir’in kurulduğu orijinal yedi tepeden birinde yer alan Celio, adını MÖ VI. yüzyılda burada yaşayan bir Etrüsk soylusu olan Celio Vibenna’dan almıştır.

Celio, 1870’e kadar, bazı büyük dini yapılara, geniş tarlalara ve üzüm bağlarına ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca burada daha sonra yapılan kazılar sonucu birçok arkeolojik kalıntı ile eski yerleşim yerlerine ait izler de bulunmuştur. İtalya’nın gelişmesi ile bölge 1872 yılına yerleşime açılmıştır. Özellikle 1885 ve 1891 yılları arasında buradaki Caelian Tepesi’nin zirvesine inşa edilen bir hastane ile eski bir manastır olan Formis’teki Santo Stefano simge yapılar haline gelmiştir. Bugün de hem Caelian Hill hem de Celio semti Roma’nın en önemli yerleri arasında sayılmaktadır.

Tarihi Antik Çağa Uzanan Celio

Celio kuruluş hikayesine göre, 1921 yılında Campitelli’nin bölünmesinden sonra Rione XIX adıyla kurulmuştur. 

Adını MÖ 6. yüzyılda kardeşi Aulo ile birlikte Roma’yı fetheden ve bu bölgede yaşamayı seçen Etrüsk lideri Celio Vibenna’dan almaktadır. Antik çağda bu semtte bulunan Celio Tepesi, tamamen meşe ağaçlarıyla kaplı olduğu için Querquetulano olarak anılmaktadır. Cumhuriyet döneminde ise bölge lüks aristokrat villalarla çevrelenmiş ve bir yerleşim alanı niteliğini kazanmıştır.

Bugün Celio, hareketliliği ile bilinen popüler bir semt olarak birçok özel ev, otel, pansiyon, restoran ve kulübe ev sahipliği yapmaktadır. Burada, dünyanın en ünlü anıtı olan ve Kolezyum olarak bilinen ünlü yapı yer almaktadır. Sadece Kolezyum değil Celio’da İtalya ve Roma’nın diğer birçok ünlü anıtı da bulunmaktadır.

Celio’da anıtlar, arkeolojik kalıntılar ve bölgenin en temsili dini yapıları arasında, Roma’nın büyüklüğünün heybetli simgesi olan Flavian Amfitiyatrosu yer almaktadır. Neredeyse iki bin yıllık yapı olan Konstantin Kemeri, Roma’da halen korunmakta olan üç zafer kemerinin en büyüğüdür. Ayrıca MS 315’te İmparator Konstantin’in Ponte Milvio savaşında Maxentius’a karşı kazandığı zaferi kutlamak için dikilmiş, tepedeki Roma Evleri de önemli yerler arasındadır.

Celio’da dört yüzyıldan fazla tarihi içeren olağanüstü arkeolojik kompleks olan, Santi Quattro Coronati Bazilikası da mutlaka görülmeye değerdir. Aynı zamanda Roma’nın en zengin tarih, sanat ve kültürel anıtlarından biri olan Villa Celimontana da Celio’nun cazibe merkezleri arasında yer almaktadır. Eğlenceli, huzur dolu bir gün geçirmek isteyenler için antik heykeller, çeşmeler, portakal ağaçları ile çevrili Navicella Çeşmesi II de semtin simgeleri arasındadır.

Celio’nun Turistik Cazibe Merkezleri

Roma’nın zamansız sembollerinden biri olan Celio’da kesinlikle görülmesi gereken bir yer ilk cazibe merkezi olan dünyaca ünlü Kolezyum’dur. Emperyal gücün bir amblemi olarak inşa edilen bu yer, dövüşler, gladyatörler arasındaki oyunlar, vahşi ve egzotik hayvanları avlama etkinlikleri için tasarlanmıştır. Yapının uzunluğu 189, genişliği 156, yüksekliği ise 48 metredir. 24 bin metrekarelik bir alanı kaplayan ve yaklaşık 50.000 seyirciyi aynı anda ağırlayan arena, 76’ya 46 metre olarak ölçülmüştür. Celio’daki Kolezyum, İmparator Nero’nun muhteşem villası Domus Aurea’nın yemyeşil bahçelerinin tam üzerine inşa edilmiştir.

Celio’daki bir diğer turistik merkez ise San Clemente Bazilikası’dır. Papa I. Clement’e adanan bu antik küçük bazilika, her biri farklı bir zamana ve amaca hizmet eden üç kata sahiptir. Mevcut bazilikanın inşası Orta çağa kadar uzanırken, 4. yüzyıla kadar uzanan yeraltı katı aslen özel bir ev olarak kullanılmış ve kısa süre sonra dini bir alana dönüştürülmüştür. Yukarıdaki seviyelerin altında 2. yüzyıldan kalma antik bodrumu görmek mümkündür.

Bazilika dei Santi Quattro da Celio’nun ünlü dini yapılarından bir diğeridir ve mutlaka görüşmeye değerdir. Dört şehit olan Severo, Severiano, Carpoforo e Vittorino’yu temsil eden güzel freskleri ile ünlüdür. Şehrin kalabalığından uzakta, huzur dolu bir yer olan nefes kesici bir manzaraya sahiptir.

Celio’nun en ünlü yeri olan Caelian Tepesi, Roma’nın batısında yer almaktadır. Şehrin sayılı sakin mekânlarından biri olarak yedi tarihi tepesi arasında benzersiz bir konumdadır. Tepede Roma’nın en güzel parklarından birine sahip olan Villa Celimontana’nın yanı sıra dördüncü ve beşinci yüzyıllardan kalma birkaç antik kilise ziyaret edilebilmektedir. Caelian Tepesi ise bugün Roma’nın muhteşem manzaralarından birine sahip bir yer olarak ziyaretçileri karşılamaktadır.

Celio’daki Konstantin Kemeri, Kolezyum’dan sadece birkaç adım ötede bulunan bir zafer takıdır. MS 312’de Milvian Köprüsü Savaşı’nda Maxentius’a karşı kazandığı zaferi kutlamak için Büyük Konstantin’in anısına inşa edilmiştir. Yaklaşık 21 metre uzunluğundaki bu çarpıcı kemer, önemli savaşlar kazanan askeri liderlerin kullandığı Via Triumphalis olarak adlandırılan yolda yer almaktadır.

Caracalla Hamamları da Celio’ya giden ziyaretçilerin mutlaka görmesi gereken yerlerinden biridir. Aynı zamanda İtalya’daki en gözde mekânlar arasında yer almaktadır. 3. yüzyılın başlarında, daha çok Caracalla adıyla tanınan Marcus Aurelius Antoninus tarafından yaptırılmıştır. Bugün, Caracalla Hamamları görkemli bir dağ üzerinde yer almaktadır. Bu dağ daha yakından incelendiğinde, eski salonlara, geçitlere ve çeşitli antik kalıntılara sahip olduğu görülmektedir. Buraya yüzmek, parkurunda yürüyüş yapmak, kütüphanesinde oturmak gibi aktivitelerle keyifli vakit zaman geçirmek mümkündür. Caracalla Hamamları, imparatorların Roma halkına sunduğu en büyük hediye olarak kabul edilen bir yer olarak görülmeye değer gösterilmektedir.

Yerel Lezzetleri ve Geleneksel Dükkânları ile Celio

Kolezyum’un arkasındaki küçük bir semt olan Celio, yiyecek dükkanlarından ayakkabı ve kitap satıcılarına kadar birçok işletmeye ev sahipliği yapmaktadır. Roma usulü ince, gevrek ve odun ateşinde fırından çıkar çıkmaz sıcak servis edilen pizza, Celio’nun en ünlü lezzetleri arasındadır. Celio’da trattoria yani İtalyan tarzı restoranlara sıklıkla rastlamak mümkündür.

Via Santi Quattro Incoronati, Celio’da ünlü bir pazardır. Pazar günleri hariç her sabah 08.00’dan 14.00’a kadar açık olan bu yer, geniş sokak stantlarında sebze ve meyve satan birçok satıcıya ev sahipliği yapmaktadır. Taze çiftlik ürünleri, zeytinyağı, şarap, yumurta ve ekmek ve daha birçok doğal ürünü bu açık hava pazarında satın almak mümkündür. Kolezyum’un çevresindeki bölge, şaşırtıcı zenginlikte olan hediyelik eşya dükkanına ev sahipliği yapmaktadır.

Celio’da hediyelik eşya almak için en iyi yerler sokak stantlarıdır. Farklı birçok ürünün yanı sıra el sanatlarından örnekleri de buralarda bulmak mümkündür. Aynı zamanda pazarlık yaparak satın alma olanağı da sunmaktadır.

Zengin tarihi ve kültürel varlıkları ile ziyaretçileri büyüleyen Celio birçok cazibe merkezinin iç içe olduğu popüler bir semttir. Bölge için turistik olarak güçlü bir çekim oluşturan bu alan, gün ve saat kısıtlaması olmaksızın gezilebilmektedir. Ancak içerisinde bulunan tarihi ve kültürel yapıların açılış-kapanış saatleri değişebilmekte ve farklı giriş ücretleri talep edilebilmektedir. Celio’yu detaylı olarak gezebilmek için ise en azından 1 tam gün ayrılması önerilmektedir.