Antik Roma’nın Kalbi: Roma Forumu

Yurt dışında gezilip görülecek yerler araştırılırken, Roma planı yapıldığında, gezi turuna eklenebilecek en önemli merkezlerden biri Roma Forumu’dur. Çok eski dönemlerde Roma’da yaşayanların pazar alanı, ticaret ve hukuk merkezi olarak kullandığı bu konum; günümüzde dünyanın en büyük arkeolojik alanı olma özelliğini taşımaktadır. Roma İmparatorluğu’nun köklü tarihinin bugüne yansıtan meydan, içerisinde bulunan birçok kutsal yapı ve kalıntılar ile ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.

Roma Forumu’nun Tarihi

Roma Forumu, geçmişte Magnum olarak adlandırılmıştır. Medeniyetin doğduğu yer olarak bilinen Roma Forumu içerisinde yer alan tarihi kalıntılar oldukça ilgi çekicidir. Roma tarihine ışık tutan ve medeniyetin gelişmelerinin adım adım izlenebileceği forum, son Kral Lucius Tarquinius Superbus tarafında kurulmuştur. Kuruyan bir bataklık üzerine inşa edilen Roma Forumu’nda günümüze kadar gelen son kaldırımın Augustus zamanından kalma olduğu bilinmektedir.

Roma Forumu’nun yaşanabilir hale MÖ 7. yüzyılda getirildiği bilinmektedir. İmparatorluk döneminde forum tam anlamıyla bir sosyal alan görevi görmüştür. Alanda halk bir araya geldiği için siyasetin kalbi de Roma Forumu’nda atmıştır. Ayrıca o dönemde genelevlerin çok olduğu ve buranın fuhuş için kullanıldığı da söylentiler arasındadır.

Forum Carlo Fea tarafından 1803 yıl arkeolojik kazı çalışmaları sonucunda keşfedilerek yaklaşık 100 yıl boyunca temizlenmiştir. Romalıların aksanı ile “Foro” olarak geçen bu tarihi kent merkezi, devletin hazinesini de içinde bulundurmaktadır.

Roma Forumu Efsaneleri

Forum büyük Roma İmparatorluğu’nun kurulduğu yer olarak kabul edilmektedir. Roma Forumu içerisinde bulunan Palatino Tepesi’nde geçmişte kentin kurucuları olan Romulus ve Remus’un yaşadığı söylenmektedir. Rivayetlere göre kurucuların yaşadıkları yer ise bir kulübe değil dişi bir kurt tarafından korumaya alınan bir mağaradır.

Palatino ismi üç farklı dili ve dolayısıyla kültürü etkilemiştir. İngilizce “palace”, İtalyanca “palazzo”, Fransızca “palais” bu “Palatino”nun kelime kökünden ortaya çıkmıştır. Forum ile ilgili anlatılan bir diğer rivayet ise Dönemin en entrikalarla dolu ailesinin Roma’nın merkezi olan bu alanın bir kısmını satın aldığı ve botanik bahçesi yaptığıdır. Halen bahçe kalıntıları forumun içerisinde bulunmaktadır.

Roma Forumu’nun Özellikleri

Roma Forumu, 250 metre uzunluğunda ve 170 metre genişliğindedir. Augustus döneminde inşasına başlanan yapılar Sezar döneminde daha da gelişmiştir. Burası bataklık bir halde iken dünyanın en eski kanalizasyon temizleme sisteminden yararlanılarak sosyal yaşamda kullanılacak hale getirilmiştir. Bazı tarihçilere göre buranın Etruryalı mezarlığı olduğu da söylenmektedir. İçerisinde bulunan Roma Tapınağı ve Venüs, antik kentin en büyük dini yapılarıdır. İçinde bulunan kemerle MÖ 29 yılında yapılmış ama ziyaretçiler tarafından pek ilgi görmemektedir. Titus kemeri MS 81, Septimius Severus kemeri ise MS 203 yılında inşaa ettirilmiştir.

Günümüze kadar yapılan kazı çalışmalarının neticesi olarak zemin kısmı yaklaşık 10 metre kadar yükselmiştir. Roma Forumu’nda yasal olmayan kazıların da yapıldığı bilinmektedir. Günümüzde hâlâ kazı ve restorasyon çalışmalarına ara verilmeden devam etmektedir. Kazıda ortaya çıkarılan bütün alanlar da turistler istedikleri gibi gezebilmektedir. 17. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında birçok değerli sanatçı ve mimar eskizlerini burada çizmiştir.

Roma Forumu’nda Ziyaretçileri Bekleyen Eserler

Roma Forumu’na ziyarete gidenleri çok önemli eserler karşılamaktadır. Bunların içinde en önemlilerden iki tanesi The Regia ve Vestal Virgins adlı yapılardır. Bu yapılar Palatine ve Capitoline tepelerinin arasına konumlanmıştır. Bu yapılar Orta Çağ’a kadar hem sosyal alan hem de politikanın merkezi olma görevi görmüştür. Roma İmparatorluğu’nun çöküş döneminde ise forum, büyükbaş hayvanların otladığı bir yer haline gelmiş ve kaderine terk edilmiştir.

Roma Forumu içerisinde en önemli tarihi eserlerden bir tanesi de Romalıların en önemli simgelerinden biri olan Julius Caesar Heykeli’dir. Bunun dışında bulunan diğer tarihi eserler ise şu şekilde sıralanabilir;

• Tapınaklar: Vesta, Caesar, Castor ve Pollux, Saturn, Vespasian ve Titus, Venüs ve Roma, Antoninus ve Faustina ve Concord Tapınakları
• Bazilikalar: Aemilia, Julia, Constantine ve Maxentius Bazilikaları
• Kemerler: Augustus, Titus ve Tiberius Kemerleri
• Venüs Cloacina Türbesi

Roma Forumu Ziyaret Bilgileri

Roma Forumu, Antik Roma olarak gezilen ve içerisinde Kolezyum, Palatino Tepesi ve Forumu kapsayan alan dahilinde ziyaret edilebilmektedir. Bunun için alınması gereken biletin fiyatı 16 Euro şeklindedir. Antik Roma gezisi için alınacak Roma Pass sayesinde 24 saat süre geçerli olacak kombine biletler alarak ekonomik bir şekilde gezinti yapılabilmektedir. İtalya’nın en önemli merkezlerinden olan Roma’da Via dei Fori Imperiali bölgesinde bulunan Roma Forumu kültürel gezilerin baş tacı olma özelliğini taşımaktadır.

Roma Forumu koş mevsiminde 09.00’da açılmakta ve 16.30’da kapanmaktadır. Bu saatler arasında ziyaretçiler gezintilerini gerçekleştirilebilmektedir. Şayet Roma Forumu’na yaz döneminde gidiliyor ise sabah 09.00 ile 19.30 saatleri arasında gezi yapılabilmektedir. Forum alanı her yıl kapalı olduğu 25 Aralık ve 1 Ocak tarihleri dışında yaz ve kış saatlerine göre yedi gün ziyarete açıktır.

Roma Forumu’nda öğle saatleri kalabalık olmaktadır. Bu nedenle turistlere sabahın erken saatlerinde gitmeleri tavsiye edilmektedir. En güzel fotoğrafları da sabah saatlerinde çekmek mümkündür. Forumun tüm güzelliklerini keşfetmek ve fotoğraflar çekmek adına en az 2 günün bu geziye ayrılması önerilmektedir.

Roma Forumu ulaşılabilirliğinin zor olması nedeni ile özel gereksinimli bireylerin kullandığı tekerlekli sandalyeler ve bebek arabaları ile gezinti yapmak isteyenlere birtakım önerilerde bulunulmaktadır. Foruma Kolezyum tarafından girilmek istendiğinde bu mümkün olmayacaktır. İmperial Caddesi’nden giriş yapıldığında ise tekerlekli sandalye ve bebek arabalarıyla foruma ulaşmak mümkündür. Forum içerisinde özel gereksinimli bireyler için ayrılan bir tuvalet de bulunmaktadır.