Çeşmeleriyle Dünyaca Ünlü Meydan: Navona Meydanı

Navona Meydanı yani Piazza Navona, İtalya Roma’da bulunan halka açık, tarihiyle ünlü bir meydandır. Gün boyunca turistlere ve yerel halka ev sahipliği yapmaktadır. İtalyanlar, Piazza Navona’nın ve orada bulunan Fontana di Quattro Fiumi, Fontana del Moro ve Fontana del Nettuno çeşmelerinin en ihtişamlı görüntüsünün gece ay ışığında olduğunu düşünmektedir.

Navona Meydanı’nın Tarihi

MS 1. yüzyılda Domitian Stadyumu yerine inşa edildiği bilinmektedir. Eski Romalıların, bu meydana gladyatörlerin yarışlarını izlemek için gelirlerdi. Bundan dolayı bu meydana rekabet meydanı anlamına gelen ’Circus Agonalis’de denilirdi. Rönesans Dönemi’nde Navona Meydanı, festivallere ve tiyatro oyunlarına ev sahipliği yapmaya devam etmiştir. Bu dönemde yaz aylarında meydanı sık sık su bastığı için Romalılar için serinleme noktası haline gelmiştir. Günümüzde de meydan, turistler ve yerel halk için hafif esintiler eşliğinde serinleme ve dinlenme lokasyonu olarak varlığını sürdürmektedir.

Navona Meydanı’nda Gezilebilecek Yerler

Navona Meydanı günümüzde çeşitli barlara, restaurantlara ve dondurmacılara ev sahipliği yapmaktadır. Bu ihtişamlı meydanı seyre gelen turistler için ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, zevk ile yerel yiyecek ve içecekleri tadabilecekleri, yeni tatlar ile tanışabilecekleri bir yer haline gelmiştir.

Navona Meydanı’nda saat 19.00’a kadar açık olan ve tarihi 1450’lere dayanan Katolik kilisesi Santuario di Nostra Signora del Sacro Cuore ziyaret edilebilmektedir. Hemen yakınında buram buram tarih kokan, içinde harika heykeller, kabartmalar, tavan süslemeleri barındıran Sant’Agnese in Agone Kilisesi de saat 19:00’a kadar ziyaretçi kabul etmektedir. Meydanın tam ortasına konumlanmış denilebilecek ’Tucci’adlı restoranda Piazza Navona’ya gelen ziyaretçiler, uygun fiyatlı bira ya da ev şarabı içebilmekte veya lezzetli yemeklerinin tadına bakılabilmektir. Gece yarısına kadar açık olan bu restoran, turistler tarafından ilgi görmektedir. Tarih kokan Novana Meydanı’na gelen turistlerin ziyaret edebilecekleri diğer noktalar ise şu şekildedir;

• Palazzo Pamphilj

Barok mimarisinin eseri Palazzo Pamphilj, turistlere görsel şölen sunan Piazza Navona’ya bakan bir saraydır. Saray, 1644 ile 1650 yılları aralığında inşa edilmiştir. Yatay şekilde Navona Meydanı boyunca uzanmaktadır. Pamphilj ailesi vefat ettikten sonra bina kardinaller ve yazarların konaklaması için kullanılmıştır. 19. yüzyılın ortalarından sonra Accademia Filarmonica Romana ve sonrasında Müzik Topluluğu Romana saraya yerleşmiştir. 1960 yılında, Brezilya hükümeti İtalya’da kendi büyükelçiliğini açmak için binayı satın almıştır. Bina, merkezinde büyük bir balkona sahiptir. Birinci katta üçgen pencereleri, ikinci katında ise süslü pencerelere sahiptir. Binanın önünde yine barışın sembolü olan beyaz güvercin ve zeytin dalı figürleri vardır. Tarihi binanın içerisinde birçok sanatçının eserleri ve resimleri sergilenmektedir. İçine giren turistleri zamanda yolculuk yapmaya teşvik edecek, sanata doyuracak bu tarihi bina gezilebilir haldedir. Akşam saat 20:00’a kadar açıktır. Ayrıca zaman zaman binada etkinlikler düzenlenmektedir. Zaman ve saatlerini öğrenen kişiler rezervasyon ile bu etkinliklere katılabilmektedir.Saraya giriş fiyatı ise 12 eurodur.

• Palazzo Braschi

Navona Meydanı’nın güney ucunda diğerlerine oranla daha az ziyaret edilen Palazzo Braschi isimli üç katlı bir Roma Müzesi vardır. Zemin katında hoş ve sakin bir kafe-bar bulunmaktadır. Bu kafe-barın bir de avlusu vardır. Palazzo Braschi müzesi saat 10.00 ile 19.00 saatleri arası halka ve turistlere açıktır. Giriş ücretlidir ve 13 eurodur. 65 yaş üstü ziyaretçilere indirim uygulanmaktadır, onlar için ise giriş ücreti 11 eurodur.

• Domitian Stadyumu

Domitian Stadyumu, MS 79’da yangın sebebiyle büyük hasar görmüştür. Navona Meydanı, orjinal stadyum yapısının üzerine kuruludur. Meydanın sonunda Domitian Stadyumu’nun kalıntıları sergilenmektedir. Halk ve turistler için arkeolojik kalıntıları görmek ve tarihte orada yapılan güç gösterilerini, atletizm oyunlarının hikayelerini keşfe çıkmak için turlar da mevcuttur. Stadyumdan geriye pek kalıntı kalmamasının sebebi Orta Çağ’daki fakir nüfusun çaresizlikle ev yapabilmek için binanın taşlarını çalmalarıdır.

Piazza Navona, Roma’nın tarihi bölgelerinde görülen ve “Sampietrini” adı verilen kaldırım taşlarıyla döşelidir. Meydan, uzun ve oval şeklindedir bunun nedeni ise Domitian Stadyumu’nun üzerine inşa edilmiş olmasıdır.

Piazza Navona, Dan Brown’un ünlü eseri ’Melekler ve Şeytanlar’ adlı kitabından uyarlanan yine aynı isimli filmde de yer almış ve ününü artırmıştır.

Navona Meydanı’nın Ünlü Çeşmeleri ve Sanat Eserleri

Navona Meydanı’nda en görkemli ve popüler nokta haline gelmiş olan Fontana dei Quattro Fiumi yani ’Dört Nehir Çeşmesi’ turistlerin en çok ilgisini çeken tarihi yapıttır. Piazza Navona’daki görkemli görüntüsüyle ve üzerinde bulunan Rönesans sanatını yansıtan ve Barok tarzındaki heykelleriyle meydanın en çok fotoğrafı çekilen noktası haline gelmiştir. Dört Nehir Çeşmesi, 1651 yılında dönemin Papası Gregory XIII için inşa edilmiştir. Çeşme, Davut Heykeli ile ünlü heykeltıraş Gian Lorenzo Bernini tarafından tasarlanmıştır. Çeşmenin en önemli kısımlarından biri ortasından yükselen on altı metre boyunda bir Roma dikilitaşıdır. Onun etrafını çevreleyen dört heykel bulunmaktadır. Heykellerin her biri Hristiyanlığın yayıldığı kıtalardaki Ganj, Nil, Tuna ve Rio De La Plata olmak üzere büyük nehirleri temsil etmektedir. Çeşmenin alt kısmında papanın arması vardır ve barışı simgeleyen güvercin ve zeytin dalı figürleri bulunmaktadır.

Fontana del Moro (Moor Çeşmesi) ise Piazza Navona’nın güney ucunda bulunan tarihi bir çeşmedir. Bir deniz kabuğu içinde yunusla boğuşan, Poseidon’un habercisi yarı insan yarı balık olarak tasvir edilen dört Triton ile çevrelenmiş Neptün’ü temsil etmektedir. Bazı kaynaklara göre bu figür bir Afrikalı Etiyopyalı’ya benzemektedir. 

Moor Çeşmesi’ne başlarda Deniz Kabuğu Çeşmesi anlamına gelen "Seashell Fountain" ismi de verilmiştir. Gül rengindeki mermer üzerine konumlandırılmıştır. Fontana del Moro, ilk olarak 1575 yılında yunus ve dört Triton ile Giacomo della Porta tarafından tasarlanmıştır. Daha sonra 1653 yılında Gian Lorenzo Bernini tarafından tasarlanan Moor Heykeli eklenmiştir. Bu eklemeden sonra "Moor Çeşmesi" adını almıştır. 1874 yılında restorasyon sırasında orijinal heykeller Galleria Borghese’ye taşınmış yerine replikaları konulmuştur. 2011 yılında kendini bilmez bir kişi tarafından çekiçle saldırıya uğramış ve bunun sonucu olarak çeşme hasar görmüştür.

Fontana del Nettuno (Neptün Çeşmesi), Giacomo della Porta tarafından 1574 yılında tasarlanmış, çalışma Papa Gregory XIII tarafından desteklenmiş fakat Antonio della Bitta ve Gregorio Zappala tarafından inşa edilmiştir.Yapımı 300 yıl sürmüştür. 1870’ten sonra başkenti Roma olan İtalyan Devleti’nin kurulmasına takiben sanat ve politika önem kazanmıştır. 

Bu sayede Neptün Çeşmesi’nin yapımı 1878 yılında tamamlanmıştır. Neptün Çeşmesi, Navona Meydanı’nın kuzey ucunda bulunmaktadır. Demirci atölyeleri, tencere ve tava yapan esnafların ve diğer metal bazlı işler yapan işletmelerin bulunduğu küçük bir sokağa yakın konumlandığı için ilk zamanlarında "Fontana dei Calderari" olarak anılmıştır. Çeşmenin alt kısmı beyaz mermerden ve Pietrasanta’ya özgü taşlardan oluşmaktadır. Çeşmede Antonio della Bitta’nın yarattığı ahtapot ile boğuşan Neptün’ün heykeli ve Gregorio Zappala’nın "Aşk Tanrısı ve Morslu Nereidler" heykeli bulunmaktadır.

Sanatıyla büyüleyici Navona Meydanı’nında gün boyunca ve akşam boyu canlı ve keyifli bir hava yaratan, meydanı boylu boyunca çevreleyen restoranlar ve teraslar vardır. Buralarda gezilerine ara veren, yemek yemeyi veyahut bir şeyler içmeyi tercih eden turistler sihirbazlar ve dansçılar gibi sokak sanatçılarının gösterilerinin keyfini çıkarabilmektedir.