Dünyanın En Büyük Amfitiyatrosu: Kolezyum

İtalya’nın başkenti Roma’nın sembolü haline gelen Kolezyum, Flavian Amfitiyatrosu adıyla da bilinmektedir. Devasa büyüklükteki amfitiyatro, her yıl turist akınına uğramaktadır. Bunun en önemli nedeni ise Kolezyum’un 2000 yıla yaklaşan köklü geçmişi ile özellikle Roma İmparatorluğu’ndaki yaşam tarzını keşfetmeye olanak tanıyan tarihi bir yapı olmasıdır.

Roma Kolezyum’un Görkemli Tarihçesi

Başarısızlıkları ve halka zulmü ile nam salan Roma İmparatoru Nero’nun, MS 68 yılında kendi hayatına son vermesinin ardından bile devlet, iç savaşlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu süre zarfında tahta 4 farklı imparator çıkmıştır. Bunlardan biri ise Flavian Hanedanı’nın İmparatoru Vespasian olarak bilinmektedir. İmparator Vespasian, Romalıların hayat standarlarını yükseltmek için bir dizi reform hareketine giderken, ayrıca Nero’nun görkemli sarayının bahçesine Kolezyum’u inşa ettirmiştir. Kolezyum için sarayın önündeki yapay göl kurutulmuştur. İmparator Vespasian’ın zalimlikleri ile bilinen Nero’nun özel gölünü on binlerce Romalıya açması, aynı zamanda ideolojik bir sembol olarak da değerlendirilmektedir. 

Roma İmparatorluğu’nun gücünün, üstün dehasının ve acımasızlığının bir sembolü olarak günümüzde hâlâ varlığını koruyan Kolezyum’un inşası MS 70 ile 72 yılları arasında yapılmıştır.

İmparatorun Roma halkına armağanı olarak nitelendirilen taş amfitiyatronun açılışı MS 80 yılında yapılmıştır. Kolezyum, tam 100 gün süren, gladyatör ve vahşi hayvan dövüşlerinin de yapıldığı görkemli oyunlarla halkın beğenisine sunulmuştur. Yaklaşık 5 asır boyunca aktif olarak kullanılmaya devam eden Kolezyum; vahşi hayvan sergilerinden, gladyatör dövüşlerine, mahkumların idamlarından, savaş sonrası eğlencelere kadar pek çok farklı etkinliğe sahne olmuştur. Böylelikle aynı anda 50.000’den fazla kişiyi ağırlayabilen Kolezyum, Romalıların yıllarca eğlence mekânı olma özelliğini korumuştur.

Geçmişten Günümüze Kolezyum’un Fiziki ve Mimari Yapısı

4 katlı bir yapı olan Kolezyum’da 80 farklı kemerli giriş kapısı bulunmaktadır. Bu kapılardan 2 tanesi yalnızca imparatorun arenaya girişi için özel olarak tahsis edilmiştir. Öte yandan Kolezyum’da her katta 80 adet olmak üzere 240 kemer yer almaktadır. Ayrıca Kolezyum’un altında çok sayıda yeraltı geçidi mevcuttur. Bu geçitler geçmişte, arenada maharetlerini sergileyecek olan hayvan ve gladyatörlerin tutulduğu yer olarak bilinmektedir. Bunun yanı sıra arenada daha etkileyici şovların yapılabilmesi için 36 tane tuzak kapısı olduğu söylenmektedir. 

Roma’nın ve hatta dünyanın en büyük amfitiyatrosu olma özelliğine de sahip olan Kolezyum, volkanik tüf, traverten ve betondan yapılmıştır. Oval olarak inşa edilen Kolezyum, yaklaşık 189 metre uzunluğunda, 156 metre genişliğinde ve 50 metre yüksekliğindedir.

Kolezyum’da tarihe geçen son oyunlar 6. yüzyılda yapılmıştır. Kolezyum o tarihten sonra, özellikle de 2. Dünya Savaşı yıllarında yağmalar, deprem ve bombalama olaylarına maruz kalmış; ancak güçlü yapısı sayesinde günümüze kadar yıkılmadan ayakta kalabilmiştir. Bunun yanı sıra Kolezyum’un en çok vandalizm akımı ve kirlilikten zarar gördüğü belirtilmektedir. Uzun yıllar boyunca depo, kilise ve mezarlık gibi farklı amaçlarla kullanılmış olan Kolezyum, bir dönem ise taş ocağı olarak faaliyet göstermiştir. Bu dönemde bünyesinde yer alan mermer koltuklar ve dekoratif malzemeler hasar görmüş, zaman içinde ise yok olmuştur. 20. yüzyıla kadar uzanan süreçte ise Kolezyum’un üçte ikisi yıkılmıştır.

Kolezyum’u koruma çalışmaları 19. yüzyılda, dönemin Katolik Kilisesi’nin başı Papa 8. Pius önderliğinde başlamıştır. 1980’li yıllarda UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Kolezyum, ilerleyen tarihlerde ise restore edilmiştir. Günümüzde Kolezyum, yılda ortalama 5 milyon turisti ağırlayarak Roma’nın en önemli tarihi ve turistik mekânlarından biri haline gelmiştir.

Kolezyum Hakkında İlginç Efsaneler

Binlerce yıllık köklü bir tarihe sahip olan Kolezyum hakkında pek çok efsane de bulunmaktadır. 

Bu rivayetlerden birisi Kolezyum’un “Cehenneme Açılan Yedinci Kapı” olarak kabul edilmesidir. 

Efsanenin çıkış noktasının ise Orta Çağ döneminde yapılan dövüşlerde, Kolezyum arenasında can veren 400 binden fazla gladyatör ve 1 milyondan fazla hayvanın olduğu düşünülmektedir. Öte yandan yine aynı sebeple Kolezyum’un hayalet istilasına uğradığı da rivayetler arasında yer almaktadır. Bir zamanlar hayatını kaybeden gladyatörlerin ruhlarının Kolezyum’un içinde dolaştığına inanılmaktadır. Bu inanış hâla bodrumda dolaşan ve gürültülü bir şekilde zincirleri sürükleyen hayaletler göründüğünü söyleyen kişiler tarafından kulaktan kulağa yayılmaktadır.

Kolezyum’un Büyülü Dünyası İçin Ödenmesi Gereken Giriş Ücretleri

Geçmişte Romalıların eğlence aktivitelerinin merkezi konumunda olan Kolezyum’a girişlerde, herhangi bir giriş ücreti talep edilmemiştir. Bunun yanı sıra halka bedava yemek servisleri dahi yapıldığı bilinmektedir. Bunun nedeni ise iktidara gelen imparatorların halktan destek almak istemesidir. 

Elbette günümüzde Kolezyum’a girişler ücretlidir. Ancak Kolezyum’un biletleri sabit bir ücretle satışa sunulmamaktadır. Kolezyum’un yanı sıra Roma Forumu ile Palatino Tepesi’ne de girişi içeren biletler, 20 eurodan başlayıp, 100 euroya kadar değişiklik göstermektedir. Bunun nedeni ise biletlerin ziyaretçilere sunmuş olduğu imkânların farklı olmasıdır. Bu fiyatlandırmalar ise şu şekildedir; 

• Kolezyum, Roma Forumu ve Palatino Tepesi için öncelikli giriş ücreti 18 eurodur. 
• Video rehberi eşliğinde Kolezyum, Roma Forumu ve Palatino Tepesi için ödenmesi gereken tutar ise 25 euro şeklinde belirlenmiştir. 
• Multimedya araçları ile ücretsiz harita eşliğinde Kolezyum, Roma Forumu ve Palatino Tepesi gezisini kapsayan arkeolojik alan turu ise 35 euro karşılığında yapılabilmektedir. 
• Ziyaretçilerin özel olarak belirledikleri saat aralığında Roma’yı gezip, Kolezyum’u ziyaret edebilecekleri “özel zamanla hızlı giriş” bileti ise 39 eurodur. 
• Roma ve Kolezyum’un sesli rehber eşliğinde, ayrıca hızlı giriş olanağı ile ziyareti ise ortalama 40 euro olarak ücretlendirilmektedir. 
• Kolezyum’un içinde yer alan Gladyatör Kapısı ve Arena Katı ile Palatino turunu kapsayan özel erişim ise 66 eurodur. 
• Hızlı giriş ve müşteri servisi imkânlarının sunulduğu Kolezyum yeraltı turu bileti ise ortalama 95 euro şeklindedir.

Yukarıda sıralanan biletlerin yanı sıra 72 saat tüm Vatikan ve Roma’daki müze ile tarihi alanların görülmesine olanak tanıyan kombine de satın alınabilmektedir. “OMNIA Vatikan ve Roma Kartı”nın fiyatının ise yaklaşık olarak 130 dolardan başladığı bilinmektedir. Kolezyum ve Roma Forumu’nu ekstra hizmetler dahilinde ziyaret etmek isteyenlerin ise ödemeleri gereken tutar değişiklik gösterebilmektedir. 

Biletlerin önceden gişelerden ya da resmi internet adresleri üzerinden alınması ve rezervasyon yaptırılması gerekmektedir. Ayrıca Avrupa Birliği (AB) öğrenci ve öğretmenleri indirimli fiyatlardan faydalanabilmektedir. Bunların yanı sıra Kolezyum’a 18 yaşın altındaki çocuklar, 65 yaşının üstündeki yetişkinler, engelli bireyler ve bir yakınlarının girişi ücretsizdir.

Özel Gereksinimli Bireyler ve Çocuklar İçin Kolezyum Ziyareti

Kolezyum; özel gereksinimli bireyler, yaşlı ve çocukların ziyareti için uygun bir mimari ile gerekli donanımlara sahiptir. Mekânın girişi kademesizdir; tekerlekli sandalye ve bebek arabası kullanımına uygundur. Ayrıca düz ve pürüzsüz bir iç mekân yapısı bulunmaktadır. Yukarı katlara çıkmak isteyen özel gereksinimli bireyler için asansörler mevcuttur. Ancak Roma Forumu ile Palatino Tepesi Arnavut kaldırımlı merdivenleri ve arazi yapısı gereği tekerlekli sandalye için pek uygun değildir. Kolezyum ziyaretinde asansör kullanımı zorunlu olan kişilerin, rezervasyon sırasında bu durumları hakkında muhakkak bilgi vermesi gerekmektedir.

Kolezyum’un Ziyaret Saatleri

Kolezyum, genel olarak sabah 08.30’dan, gün batımının bir saat öncesine kadar ziyaretçilerini kabul etmektedir. Tarihi mekânın açılış saati aynı kalsa da kapanış saatleri değişiklik göstermektedir. Roma Kolezyum kapanış saatleri ise tarihlere göre şu şekildedir; 

• 15 Şubat’a kadar: 08.30 - 16.30
• 16 Şubat- 15 Mart: 08.30 - 17.00
• 16 Mart’tan ayın son Cumartesi gününe kadar: 08.30 - 17.30
• Mart’ın son Pazar gününden 31 Ağustos’a kadar: 08.30 - 19.15
• 1 Eylül- 30 Eylül: 08.30 - 19.00
• 1 Ekim’den ayın son Cumartesi gününe kadar: 08.30 - 18:30 

 Kolezyum, kapanmasından bir saat öncesine kadar yeni giriş kabul etmektedir. Bunun yanı sıra Kolezyum yalnızca Noel’de yani 25 Aralık ile 1 Ocak tarihleri arasında kapalıdır.

Kolezyum Ziyareti İçin İdeal Zaman Dilimleri 

Sıcak havada tatil yapmak istemeyenler ise genellikle kasımdan şubata kadar olan zaman dilimini tercih etmektedir. Tüm ihtişamı ile Roma’nın göz bebeği olan Kolezyum, mart ayından ekim ayına kadar oldukça yoğun olmakta; öte yandan yaz aylarında adeta ziyaretçi akınına uğramaktadır. Ancak Kolezyum oldukça geniş bir yapıdır. Bu nedenle ziyaretçi yoğunluğu büyük bir sorun teşkil etmemektedir. Kolezyum’u daha sakin olduğu bir zaman diliminde ziyaret etmek isteyenlere ise açılış saati olan 08.30’da ya da öğleden sonra geç saatlerde gitmeleri tavsiye edilmektedir.

Kolezyum en çok haziran, temmuz ve ağustos aylarında ziyaretçi almaktadır.

Kolezyum’u ziyaret etmek isteyen yerli ve yabancı turistler bilet aldıklarında, aynı zamanda Roma Forumu ve Palatino Tepesi’ne de gidebilmektedir. Bu nedenle Kolezyum turuna 1 tam günün ayrılması doğru bir karar olacaktır. Ayrıca ek olarak yeraltı ve üçüncü katı da ziyaret etmek isteyen turistlerin, bu eşsiz mekâna yapacakları geziyi 2 güne yaymaları önerilmektedir.

Tarihe nam salmış ve milyonlarca turistin uğrak noktası olan Kolezyum’da tüm ziyaretçiler, eşsiz fotoğraflar çekmek istemektedir. Antiktiyatronun eliptik şekli sayesinde Kolezyum’un dış cepheden fotoğrafı, her açıdan mükemmel görsellere olanak tanımaktadır. Öte yandan Oppio ya da Palatino tepeleri de fotoğraf çekimi için oldukça uygun noktalardır. En mükemmel manzarayı yakalamak isteyenler ise günün erken saatleri ya da gün batımında Kolezyum’da harika fotoğraflar çekebilmektedir.