Hristiyanlığın Asırlara Dayanan Tarihi: Pantheon Tapınağı

İtalya’nın başkenti Roma’da bulunan Pantheon Tapınağı, günümüze kadar en iyi korunmuş yapılar arasında yer almaktadır. 

Mimarisi ile büyüleyen ve tarihçesi ile şaşırtan Pantheon Tapınağı, İÖ 27’lere dayanan tarihi ile merak uyandırmaktadır. 

Tarihine konu efsaneleri ile özellikle Hristiyanlık tarihi için önemli bir yere sahip olan Pantheon Tapınağı, her yıl ziyaretçi akınına uğramaya devam etmektedir. 

Pantheon Tapınağı adını Yunanca Pantheos kelimesinden almıştır. Yunanca’da  Pan tüm, theos ise Tanrı demektir. Dolayısıyla bu tapınak Tüm Tanrıların Tapınağı olarak adanmıştır. Pantheon Tapınağı, dönemin önde gelen devlet adamlarından Marcus Vipsanius Agrippa tarafından yaptırılmıştır. İlk yapıldığında dikdörtgen bir şekilde inşa edilen tapınak, MS 80’de, tüm Roma’yı etkisi altına alan büyük yangında yok olmuş ve imparator Domitian tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Tapınak MS 110 yılında, yıldırım çarpması sonucu yeniden yanmıştır. Roma İmparatorluğu’nun önemli hanedanlarından olan Hadrianus tarafından, MS 120 yılında yeniden inşa ettirilmiştir. Son olarak M.S. 609 yıllarında bazı değişikliklere uğrayan Pantheon Tapınağı, aslında günümüzdeki hali ile Hadrianus’un tasarımını korumaktadır.

Roma Pantheon Tapınağı’nın Tarihi ve Mimarisi 

Pantheon Tapınağı’nın en önemli özelliği sahip olduğu görkemli kubbedir. Aslında bu kubbenin inşa sebebi Romalıların dünyayı gök kubbe ile örtülü bir diske benzetmeleridir. Bu nedenle Roma Pantheon Tapınağı, kubbe özelliği taşıması ile bir daireye benzemektedir. Dışarıdan bakıldığında da Antik Roma dönemine ait mimari çizimler taşıdığı görünse de, aslında tapınağın iç kısmında kullanılan mimari, onun bilgeliği ile ilgili daha net bilgi vermektedir. Göz alıcı iç mimari, Romalıların bu alandaki yeteneğini de ortaya çıkarmaktadır. Çünkü Romalılar için yapı içinde kullanılan mimarinin  zengin olması o yüzyıllar büyük önem taşımaktaydı. Ayrıca tapınağın yapımında kullanılan beton malzemenin, Romalılar’a özgü bir karışımdan elde edilmiş olması, onun etnik yapısı ile ilgili daha net bir görünüm sunmaktadır. Agrippa dönemine ait kalıntılardan elde edilen sütunların çoğu, tapınağın giriş kısmında kullanılmıştır. Ayrıca tapınağın giriş kapısı, tam 7 metre yüksekliğindedir ve bu devasa kapının kanatları tunçtan yapılmıştır. 

Pantheon Tapınağı’nın en önemli özelliklerinden biri de aydınlatma sistemidir. Tapınağı aydınlatma görevi, kubbenin tepesinde bulunan ve yalnızca 8 mm çapında yapılmış bir pencereye aittir. Yapının ışık ihtiyacını karşılayan ve kubbenin en tepesinde bulunan bu pence Oculus olarak adlandırılmaktadır. Estetik bir biçimde hazırlanan bu pencere, yapıdaki önemli mimari dokunuşlardan biridir. Ayrıca bu pencereden içeriye süzülen güneş ışığı sayesinde, tapınağın daha etkileyici görünmesi sağlanmıştır. Yine bu tapınağı önemli yapan diğer bir ayrıntı da önemli kralların mezarlarına ev sahipliği yapıyor olmasıdır. Örneğin İtalya’nın ilk kralı II. Vittorio Emanuele’nin mezarı bu tapınakta yer almaktadır.

Tapınağın iç kısmında kullanılan mimari, tamamen geleneksel izler taşımaktadır ve bu özelliği ile ziyaretçilerini kendine hayran bırakmaktadır. İçeride bulunan 6 metre kalınlığında duvarlarıyla ve 43 metre çapındaki kubbesiyle, dönemin ayakta kalmış en önemli eserinden biridir. Duvarlar, Yunan mimarisini andıran mermer, granit ve porfirlerden oluşmaktadır. Duvarların bu denli kalın olması, dönemin teknolojik alt yapısının zayıf olması ile doğrudan bağlantılıdır. Ayrıca kubbenin iç kısımlarında yer alan ve kaset adı verilen oyuklar da, yine yapının ağırlığını temele vermek için uygulanmış bir çeşit destek aracıdır. Ayrıca tapınakta bulunan ve Hıristiyanlar için suyu kutsal kabul edilen çeşmenin üzerinde ise II. Ramses’in dikilitaşı bulunmaktadır.

Pantheon Tapınağı’nın İnşasına Dair Efsaneler 

Pantheon Tapınağı’na ait en önemli efsanelerden biri, yapının bulunduğu yer ile alakalıdır. İnanışa göre Pantheon Tapınağı, Roma’nın kurucusu olan Romulus’un öldüğünde cennete yükseldiği yere inşa edilmiştir. Bazı inanışlara göre ise aslında Pantheon Tapınağı bulunduğu bölgeye yüzyıllar öncesinden yapılmıştır. Fakat tapınak cennete yükseldikten sonra aziz ve azizeler tarafından Romulus’a adanmıştır. Ancak tarihçilere göre tapınak, MÖ 27’de, Agrippa tarafından inşa edilmiştir.

Pantheon Tapınağı’na Giriş Ücretleri ve Ziyaret Saatleri

Tüm Tanrıların Tapınağı olarak bilinen Pantheon Tağınağı’na giriş ücreti bulunmamaktadır. Ancak son birkaç yıldır, tapınağın bakım hizmetlerine ayrılan bütçenin yüksek olması sebebi ile giriş ücreti belirleme fikri doğmuştur. Yine de bu fikir henüz İtalyan Hükümeti tarafından onaylanmamıştır.

Pantheon Tağınağı’nda pazar ayinleri yapılmaktadır. Bu nedenle pazar günleri yalnızca saat 09.00 ile 18.00 saatleri arasında ziyaretçi kabul etmektedir. Diğer günlerde ise tapınağa 08.30 ile 19.30 saatleri arasında giriş yapılabilmektedir.

Pantheon Tapınağı Ziyaretinden Önce Bilinmesi Gerekenler

Hem yaz hem de kış turizminin gözdesi olan İtalya, özellikle ağustos ayında en kalabalık dönemini yaşamaktadır. Bunaltıcı bir havanın hakim olması nedeni ile eğer kültür turizmi planlanıyor ise aralık ve mart arasında herhangi bir zaman dilimini tercih etmek daha doğru olacaktır.

Pantheon Tapınağı yılın her dönemi turist akınına uğruyor olsa da özellikle yaz ayları en çok ziyaretçi aldığı dönem olarak bilinmektedir.

Pantheon Tapınağı birkaç saat içinde, rahatlıkla gezilebilecek bir yapıdır. Ancak yapının mimarisi ve tarihçesi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek isteyenlerin, 1 günlerini yalnızca bu geziye ayırmaları en doğru olanıdır.

Pantheon’u ziyaret etmek isteyenler için, güneşin tam tepede olduğu saatleri seçmek, yapının en can alıcı atmosferini yakalamak için önemli olacaktır. Çünkü güneş tam tepedeyken, yani öğlen saatlerinde, tapınağın tepesinde bulunan pencereden ışıklar içeriye süzülmekte ve bu da kaliteli ve unutulmaz bir atmosfere şahit olunmasını sağlamaktadır.