Gürcistan Batum’da Bizanslılardan Kalma Bir Yapı: Gonio Kalesi

Gürcistan’ın Batum şehrinde yer alan Gonio Kalesi, bölgede bulunan en önemli tarihi yapılar arasında bulunmaktadır. Acara Dağı sınırlarında yer alan kale Bizans Dönemi’nde inşa edilmiştir. Batum merkeze 12 kilometre uzaklıkta bulunan kalenin 1. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Kale bulunduğu donum nedeni ile eşsiz bir stratejik öneme sahiptir. Aktif olarak kullanıldığı dönemlerde Gürcistan’ın iç batı bölgelerini ve Karadeniz’e bağlanan Adjaristsqali vadisinin girişlerini korumuştur.

Gonio Kalesi yine konumu itibari ile Bizanslılar döneminde ülkenin temel direkleri arasında yer almıştır. İlk yapıldığı dönemden günümüze kadar birçok kez restorasyon çalışmasının gerçekleştirildiği kale, en son 2010 yılında yenilenmiş ve günümüze kadar bu hali ile gelmeyi başarabilmiştir. Son yapılan restorasyon çalışmaları ile de 2010 yılından itibaren kale, aynı zamanda müze olarak hizmet vermektedir. Bina içerisinde çoğu tarihi dönemlere ait olmak üzere, 80’lere kadar uzanan sergiler bulunmaktadır.

Gonio Kalesinin Eşsiz Mimarisi

Gonio Kalesi’nin içi son derece karmaşık bir yapıya sahiptir. Birden fazla restorasyon çalışmasının yapılmış olması, kale içlerinde birtakım değişikliklerin meydana gelmesini sağlamıştır. Duvarların üzerinden tekrar tekrar geçilmiş ve duvarlarda birden fazla katman meydana gelmiştir. Yapının en eski kısımları dikdörtgen ve yönlü olan kareler iken, en yeni yapılan kısımları ise parke taşından yapılan tabakalardır.

Gonio Kalesi, dışarıdan bakıldığında dikdörtgen bir şekle sahiptir. Kaleni uzunluğu toplam 228 metredir. 195 metre genişliği bulunan kalenin kullanım alanı toplam 44.460 metrekaredir. Aynı zamanda kale içeriden 18 duvar ile de güçlendirilmiştir.

Kalenin en eski katı, devasa kayalar kullanılarak inşa edilmiştir. Bu kayaların büyüklükleri 70 - 80 cm kalınlığındadır. Bazı duvarlarda 1 metreyi bulan kayaların bile kullanıldığı görülmektedir. Kaya kullanılarak örülen duvarların yüksekliği 5 metredir. Kulelerin dikildiği yerlerde toplam yükseklik 7 metre olarak ölçülmüştür. Kulelerin bulunduğu duvarların kalınlığı ise 3 inçtir. Duvarların yapım dönemi arkeolojik materyallerin kullanılmasından dolayı feodal dönem öncesinde kalan zamanı işaret etmektedir.

Bizans Dönemi’ne Ait Gonio Kalesinin Tarihi

Gonio Kalesi’nin tarihi Argonotlar efsanesi ile bağlantılıdır. Kral Aeetes’in oğlu olan Apsaros’u bu kaleye gömdüğü yayın bir çevre tarafından bilinmektedir. Bir diğer efsaneye göre ise İsa’nın 12 havarisi arasında bulunan Matatha’da bu kalede gömülmüştür.

Genç ve Orta Çağ boyunca Gonio Kalesi Vardanidze’ye ait olmuştur. 1547 yılında Gonio Kalesi’nin kurtuluşu için savaşa girilmese de bu mücadeleden sonuç alınamamıştır. 1878 yılında yönetim Rus İmparatorluğu’na geçmiştir. Son olarak ise Türkler tarafından alınan kalenin yönetimi Türklerde kalmıştır.

Kalenin Gonio ismi 14. yüzyılda Michael Panaretos tarafından onay almıştır. Günümüzde kale, şehirde turizm patlamasını yaşandığı önemli yerler arasında bulunmaktadır. Birçok turist, Batum’da bulunan plajları görmektense, daha temiz ve görülmeye değer gördüğü kaleyi ziyaret etmeyi tercih etmektedir.

Gonio Kalesi’ni Ziyaret Etmek İsteyenler İçin Giriş Koşulları ve Ücretleri

Gonio Kalesi, yılın hemen her mevsiminde yerli ve yabancı turistin akınına uğrayan bir yerdir. Ziyaretçiler bu kaleyi her dönemde ziyaret edebilmektedir. Gonio Kalesi, ziyaret etmek isteyenler için haftanın her günü 09.00 - 18.00 saatleri arasında açıktır.

Kaleyi gezmek ücretlidir. Gezi için yetişkinlerden 3 lari ücret talep edilmektedir. Rehber eşliğinde kaleyi gezmek isteyenler için giriş ücreti ise 10 lari olarak belirlenmiştir. Gonio Kalesi özel gereksinimli bireyler için de geziye uygundur.