Dünyadaki En İlginç Mezarlık: Novodeviçi Mezarlığı

Novodeviçi Mezarlığı; Sovyetler Birliği ve Rusya’da çok sayıda ünlü siyasi, bilim, sanat ve edebiyat ile ilgilenen kişilerin mezarlarına ev sahipliği yapması ile ön plana çıkmaktadır. Türkiye’deki ünlü isimlerden Nazım Hikmet’in kabri buradadır. Türk Edebiyatı tarihine adını altın harflerle kazımayı başaran ünlü şair ve yazar Nazım Hikmet Ran’ın mezarı, burada bulunmaktadır. Rusya’da en önemli turistik alanlar arasında gösterilen Novodeviçi Mezarlığı, hem sahip olduğu ilginç yapısı ve içerisinde yatan sayısız ünlü isim nedeni ile ülkede mutlaka görülmesi gereken yerler arasındadır.

“Mezar Müze” Olarak Ünü Sınırları Aşan Novodeviçi Mezarlığı’nın Tarihi

Novodeviçi Mezarlığı, Rusya’da Kızıl Meydan kadar ilgi gören önemli bir turistik yerdir. Şehre ilk defa giden yerli ve yabancı ziyaretçilerin mutlaka ziyaret ettikleri bu ilginç mezarlık 16. yüzyılda inşa edilmiştir. Konum olarak ülkede bulunan Novodeviçi Manastırı’na bitişik olması nedeni ile bu ismi almıştır. Novodeviçi Mezarlığı olarak kayıtlara geçen bu alan, ilk dönemlerde Novodeviçi Manastırı’na ait bir bölüm olarak kullanılmış ve müştemilat görevi görmüştür. Daha sonralarda bir dönemler normal bir semt mezarlığı olarak kullanılmaya başlanmış ve manastır yakınında ölen kişilerin naaşları bu mezarlığa gömülmüştür.

İlerleyen dönemlerde oluşturulan bir kurul, ailelerin de rızasını alarak bu alanı ünlülerin mezar yeri olarak tahsis etme kararı almış ve ardından da 1898 yılında dönemin mimarı İvan Maşkov tarafından çizimlerine başlanmıştır. Ardından ise sırası ile hayatını kaybeden her kulvardan farklı üne sahip kişiler bu mezarlıklarda yerini almış, bugünkü Novodeviçi Mezarlığı ortaya çıkmıştır.

Novodeviçi Mezarlığı’nda tanınmış birçok ünlü aktör, aktris, müzisyen, komedyen, şair, bilim adamı, askeri personel ve daha birçok farklı sektörden kişilere ait mezarlar bulunur. Heykeltıraşların önemli heykellerinin yer aldığı mezarlıkta, eski dönemlerde ünlü ayrımı yapılmazken, son dönemlerde yeni düzende sadece ünlü kişilerin defnedilmesine müsaade edilmiştir.

Dünyadaki En İlginç Mezarlık Olan Novodeviçi Mezarlığı’nın Fiziki Yapısı

Dışarıdan bakıldığında açık hava müzesini andıran Novodeviçi Mezarlığı, son derece estetik bir görünüme sahiptir. Eşi benzeri olmayan tasarımı ile gezicileri hayran bırakan mezarlıktaki defin yerleri belirli bir sıraya göre belirlenmiştir. Ünlü kişilere ait naaş, toprağın altına yerleştirildikten sonra, üzeri kapatılmış ve ünlü kişiyi anlatan ya da sevdiğini belirten ojelerden heykeller dikilmiştir. Bazı mezarlarda devasa ölçülere sahip olan bu yapıtlardan bazıları önemli heykeltıraşlar tarafından hazırlanarak buraya yerleştirilmiştir.

Mezarlıkta yer alan heykellerin her biri şekil, boyut ve özellik olarak bir diğerinden farklıdır. Genelinde mevcut olan granit malzeme, eserlerin uzun yıllar boyunca kalıcı olmasını sağlamıştır. Mezarlığın girişinde iç kesime ait bir harita bulunur. Bu sayede içeride hangi ünlünün hangi bölümde yattığı kolayca bulunabilir. Yazılar Kiril alfabesi ile hazırlandığı dönemlerde pek okunamamış olsa da günümüzde yer alan İngilizce dili çevirisi ile istenilen kişinin mezarı kolay bir şekilde bulunabilmektedir.

Novodeviçi Mezarlığı gezenleri adeta kendine hayran bırakan büyülü bir havaya sahiptir. Gezi esnasında her bir mezar üzerinde rengarenk canlı çiçeklerin yer aldığı görülür. Ziyaretçisi hiç bitmeyen mezarlıkta, ölen kişilerin zevklerine göre ya da ölen kişilerin yakınları kendi zevklerine göre getirdikleri çiçekleri mezarların üzerine bırakır. Mezarlığa giriş için birden fazla kapı mevcuttur.

Dünya genelinde üne sahip olan Novodeviçi Mezarlığı’nda, günümüzde 27.000 üzerinde mezar olduğu bilinmektedir.

Mezarların bir kısmı toprağa defin şeklinde yerini alırken bir kısmı da yakılarak küle dönüştürülmüş şekilde burada yerini almıştır. Küllerin bulunduğu şişeler, mezarlığın görkemli giriş kısmında bir duvar üzerinde sergilenir. İlk bakışta bir dekorasyon gibi görünen duvarda, her raf üzerinde, bulunan kavanozda bir ünlü kişiye ait naaşın külleri bulunmaktadır.

Farklı mimarisi ve ilginç yapısı ile UNESCO Dünya Mirasları listesinde de yer almıştır.

Novodeviçi Mezarlığı’nda Bir Türk: Nazım Hikmet Ran

Novodeviçe Mezarlığı, her yıl Türkiye’den ciddi bir ziyaretçi kitlesini ağırlamaktadır.

Türkiye’de şiirleri ile nam salan dönemin ünlü şairi Nazım Hikmet Ran, ölümünden sonra bu mezarlığa defnedilmiştir. Nazım Hikmet Ran’ın mezarının hemen yanında ise hayatta iken birlikte olduğu hayat arkadaşı Vera Tulyakova Hikmet’in mezarı bulunmaktadır.

Nazım Hikmet Ran’ın mezarı, mezarlık içerisinde eski Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin ile karşı karşıyadır. Novodeviçi Mezarlığı’na her yıl sayısız ziyaretçi gitmekte ve belirli tarihlerde ortak tören düzenlenerek vatandaşlar mezarlıkta bulunan mezarları ziyaret etmektedir. Nazım Hikmet Ran, ölüm yıldönümü olan 3 Haziran tarihinde, Türkiye’den gelen tanınmış kişiler tarafından anılmaktadır.

Mezarlıkta bulunan diğer ünlü isimlerden bazıları; Sergei Eisenstein, Anton Çehov, Mikhail Bulgakov, Nikolay Gogol, Dimitri Şostakoviç, Nikita Krusçev, Sergey Prokofiev’dir.

Novodeviçi Mezarlığı’nı Gezmek İçin Uygun Ziyaret Dönemleri ve Giriş Şartları

Novodeviçi Mezarlığı’na yapılan ziyaretler yıl boyunca durmadan devam etmektedir. Şehirde oturanlar ve ülke dışından gelen yabancılar için mezarlık, yılın her gününde ziyarete açıktır. Ziyaret için belirlenen saatlerde mezarlıkta bulunan kişiler, diledikleri ünlüyü mezarı başında ziyaret edebilirler. Moskova Belediyesi görevlileri tarafından korunarak temizlik işleri sürdürülen Novodeviçi Mezarlığı, haftanın her günü saat 09.00- 17.00 aralığında gezilmeye müsaittir.

Mezarlık her yaştan ziyaretçilere açıktır. Girişte herhangi bir koşul istenmeyen mezarlığa ziyaretçiler fazla gürültü yapmadan ziyaretlerini gerçekleştirebilirler.

Müzeye, özel gereksinimli kişiler de kolay bir şekilde ziyaret gerçekleştirebilmektedir. Düz bir zemin üzerinde oluşturulan bu özel alanda mezarlar arasında geçiş bulunmaktadır. Anıt bölümünden giriş yapan ziyaretçiler, herhangi bir engel ile karşılaşmadan diledikleri mezarın başına giderek ziyaret gerçekleştirebilmektedir.