Tüm Yıkımlara Rağmen Halen Ayakta Duran Yapıt: Rila Manastırı

Rila Manastırı, Bulgaristan’daki en büyük ve en ünlü Doğu Ortodoks manastırıdır. “Rila Aziz Ivan Manastırı” olarak da adlandırılmaktadır. Bulgaristan’ın başkenti Sofya’nın 117 km güneyinde ve Rilska Nehri’nin derin vadisinde yer almaktadır. Aynı zamanda 1147 rakımlı Güneybatı Rila Dağları ve Rila Manastırı Tabiat Parkı’ndaki konumu ile her sene binlerce ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. Manastırın adı, kurucusu olan Rilalı Aziz İvan’dan gelmektedir.

927 yılında kurulan Rila Manastırı, Bulgaristan’ın en önemli anıtlardan biridir. Çünkü tarihi, manevi, mimari ve kültürel değerler taşımaktadır. Manastır sadece Bulgaristan’ın değil, tüm Güney Avrupa’nın en önemli cazibe merkezlerinden biridir. 1999 yılında basılan Bulgaristan’ın resmi para birimi olan 1 levlik banknotun arka yüzünde tasvir edilen Rila Manastırı, sadece 2008 yılında 900.000 kişi tarafından ziyaret edilmiştir.

Rila Manastırı Tarihçesi

Rila Manastırı’nın Çar 1. Peter döneminde (10. yy), Rilalı bir keşiş olan Aziz İvan tarafından kurulduğu öne sürülmektedir. Aziz İvan, manastırın bulunduğu noktanın yakınlarında ve fiziksel olarak yetersiz kalan bir mağarada yaşamıştır. Manastır ise keşişten eğitim almak isteyen öğrenciler tarafından inşa edilmiştir

Rila Manastırı, Osmanlı hakimiyeti başlayana kadar (14. yy ortaları) aktif bir manastır olarak kullanılmıştır. Ancak hakimiyetin Osmanlı tarafından alınması ile çok sayıda baskın yapılmış ve sonunda manastır yıkılmıştır. Rila Manastırı, 15. yüzyılın sonlarında Dupnica’lı üç kardeşin çabalarıyla yeniden inşa edilmiştir. Yapının eski konumundaki kalıntılar, zamanla yeni yapılan komplekse taşınmıştır. Rila Manastırı, diğer ülkelerin hakimiyet zamanlarında Bulgar dili ve kültürünü yaşatan bir alan olarak varlığını sürdürmüştür. Bulgar Ulusal Uyanışı zamanında ise 1833 yılında çıkarılan bir yangınla tahrip edilmiştir. Fakat manastır, zengin halkın ve ünlü mimar Alexi Rilets’in çabaları ile bir kez daha yeniden inşa edilmiştir.

1983 yılında ise UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne girmiştir.

Günümüzde kompleks yapıda bir ana kilise, içinde çok sayıda nadide eser bulunduran bir kütüphane, bir yaşam alanı ve bir müze bulunmaktadır. Haftanın her günü ve 24 saati boyunca açık olan Rila Manastırı, giriş için ziyaretçilerinden herhangi bir ücret talep etmemektedir. Ancak araçla gelenlerin, aracı park etmek için 5 lev ücret ödemeleri gerekmektedir.