Camiden Kiliseye Dönüştürülmüş Bir Yapıt: Kara Camii

Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da bulunan Kara Camii, tarihinde ilk olarak bir cami olarak tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Daha ileri dönemlerde ise kiliseye çevrilmiştir. Bu nedenle, Sveti Sedmochislenitsi Kilisesi olarak da bilinmektedir. Kilisenin dilimizdeki karşılığı ise Yedi Azizler Kilisesi’dir.

Kara Camii Hakkında

Kara Camii, 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın talimatıyla yapılmıştır. Yapı, Mimar Sinan tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Aynı zamanda erken dönem Hıristiyan tapınaklarından olan Rila Manastırı’nın (4-5. yy) üzerine kurulmuştur.

25 metre uzunluğundaki camii, kare bir planlama ile tasarlanmıştır. Ziyaretçilerin gözlerine çarpan ilk detay ise kurşun kaplı büyük kubbesidir. Camiin adı, Mehmet-Pasa Solovic’ten sonra Koca Derviş Mehmet Paşa Camii olarak bilinmektedir. Civarında, yoksullara yardım amacıyla kurulan aşevi, medrese, kervansaray ve hamam gibi yapılar bulunması nedeniyle “İmaret Camii” olarak da adlandırılmıştır.

Cami, minaresinin ve kubbesinin yapıldığı kurşundan dolayı daha popüler olan Kara Camii adını almıştır. 19. yüzyılda meydana gelen depremde minaresi yıkılmış, 1878’te Bulgaristan’ın kurtuluşundan sonra Osmanlılar tarafından terk edilmiştir. Yapı, o dönemden itibaren askeri depo ve hapishane olarak kullanılmaya başlamıştır.

Kara Camii Efsanesi

Efsaneye göre Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan seferine giderken askerleriyle birlikte Sofya yakınlarında dinlenmek için durmuştur. Rüyasında, seferde başarılı olacağına dair bir haberci bir rüya görmüştür. Sabah olunca padişah, rüyayı kuvvetlerine anlatmış ve yere bir işaret konulmasını istemiştir. Böylece eğer ki rüya gerçekleşirse, Allah’a şükretmek için bu işaret konulan yere tüm Müslümanların yararlanabileceği bir ibadethane inşa ettirecektir. Neticesinde Sultan Süleyman’ın rüyası gerçek olur ve bu noktaya Kara Camii inşa ettirilir.

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Kara Camii

Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde, Kara Camii ile ilgili şu bilgiler verilmektedir: “Koca Derviş Mehmed Paşa Camii (Kara Camii), Vezir Mehmet Paşa’ya aittir. İmaret Camii olarak anılır ve parlak bir mabettir. Bir padişah camii gibi, yüksek bir kubbesi vardır. Dışı kadar içi de görkemlidir. Haremi çok geniştir ve kubbeleri kurşunla kaplıdır. Minaresi oldukça yüksek ve simetriktir. Bu parlak cami, büyük sanatını bu vezirin ibadethanesinde sergileyen Koca Mimar Sinan’ın eseridir.” 

Kara Camii’ninn Kiliseye Dönüştürülmesi

Kara Camii’nin kiliseye dönüştürülmesi, Yordan Milanov ve Petko Momchilov isimli Bulgar mimarlar tarafından tasarlanmıştır. Kubbe, narteks ve çan kulesi Bulgar mimarisine uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Aynı zamanda tasarım sırasında Romantizm akımından da ilham alınmıştır. Dört oval eyvan, bir narteks ve bir mihrap eklenmiş olan eski camin sadece merkezi alanı ve kubbesi korunmuştur. Dönüşüm projesi, 27 Mayıs 1901 ve 6 Mayıs 1902 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Kilisenin açılışı ise 27 Temmuz 1903 tarihinde yapılmıştır. Ancak iç dekorasyonun tamamlanması ve bugünkü halini alması, 1996 yılını bulmuştur.

Kara Camii (Yedi Azizler Kilisesi), tüm sene boyunca haftanın her günü ziyaretçilerine ev sahipliği yapmaktadır. Ziyaret saatleri ise 08.00-17.00 olarak belirlenmiştir. İbadethane gezileri için ziyaretçilerden hiçbir ücret talep edilmemektedir.