Navona Meydanı’nın Kalbi: Dört Nehir Çeşmesi

Dört Nehir Çeşmesi, İtalya’nın Roma şehrindeki Navona Meydanı’nda bulunmaktadır. Evlere su taşıma tesisatı olmadığı zamanlarda halkın faydalanabilmesi için yapılan çeşme, ünlü heykeltraş Bernini’nin ellerinde bir şahesere dönüşmüştür. Sanatçının dört kıtayı temsil ettiği Barok tarzdaki bu çeşme Roma’nın en çok merak edilen eserlerinden biri haline gelmiştir.

Dört Nehir Çeşmesi’nin Tarihi ve Halka Açılış Hikayesi

Göz kamaştırıcı Dört Nehir Çeşmesi, 1648-1651 yılları arasında heykeltraş ve Barok mimarisinin liderlerinden biri olan Gian Lorenzo Bernini tarafından Papa X. Innocent için tasarlanmıştır. Şehre kendi izini bırakmayan isteyen papa çeşmeyi kendi evi olan Palazzo Pamphili’nin önüne yaptırmıştır. Fakat çeşmenin yapımı neredeyse bir servete mâl olmuştur. Bu nedenle maliyetleri karşılamak için halktan yeni vergiler alınmak zorunda kalınmıştır.

Çeşme 12 Haziran 1651 tarihinde halka tanıtılmıştır. İnsanların bu muhteşem çeşmeyi görmeleri için Navona Meydanı’nda bir etkinlik düzenlenmiştir. Devasa çeşmeyi gören Roma halkının gözleri kamaşsa da çeşitli nedenlerden dolayı muhalif görüşler de ortaya çıkmıştır. Bu nedenlerden biri halkın yoğun kıtlık yaşadığı dönemde devletin çeşme inşasına çok fazla para harcamasıdır. Diğer bir neden ise Papa X. Innocent’ın çeşmenin ihtişamını bozduklarını düşündüğü için pazarcıları meydandan kovmasıdır. Çeşme inşa edildiği zamanlarda halkın büyük tepkilerine maruz kalsa da günümüzde dünyanın en dikkat çeken eserlerinden biri haline gelmiştir.

Dört Nehir Çeşmesi’nin Fiziksel Özellikleri ve Metaforları

Çeşme, ortasında büyük bir Mısır dikilitaşı bulunan ve etrafı dört nehir tanrısı ile çevrili, havuza sahip traverten bir kayadır. Havuzun ise içinde yılan, at, yunus, ejderha ve aslan figürleri ile yapay bir mağara yer almaktadır.

Çeşmenin tam ortasında yer alan dikilitaş kiliseyi ve papalık ailesini temsil etmektedir. Dikilitaşın etrafındaki heykeller ise dört ayrı kıtada bulunan nehirlerin tanrılarını simgelemektedir. Başı bir bez ile örtülü olan heykel Afrika kıtasındaki Nil Nehri’ni sembolleştirmiştir. Heykelin başının örtülü olmasının sebebi ise Nil Nehri’nin kaynağının bilinmiyor olmasıdır. Elinde kürek taşıyan heykel ise seyir imkanının güzelliği ile bilinen Asya kıtasındaki Ganj Nehri’ni simgelemektedir. Madeni para yığınının üzerine oturtulan heykel Amerika kıtasındaki Rio de Plata Nehri’ni sembol etmektedir. Heykelin altında bulunan madeni paralar o dönemlerde Avrupa’nın kolonisi olan Amerika kıtasından büyük zenginlikler elde edildiğini tasvir etmektedir. Papa X. Innocent’ın armasına dokunan heykel ise Avrupa kıtasındaki Tuna Nehri’ni temsil etmektedir. Heykelin bu şekilde tasarlanmasının sebebi Tuna Nehri’nin Hristiyanlığın kalbi olan Avrupa’ya en yakın nehir olmasıdır.

Bernini’nin Göz Alıcı Eseri Dört Nehir Çeşmesi’ne Ziyarete Gidecek Kişilere Tavsiyeler

Çeşme halka açık olan Navona Meydanı’nda yer aldığı için 7 gün ve 24 saate ziyarete açıktır. Ziyaretçilerin gece veya gündüz istedikleri saatte çeşmeyi görebilme imkanı bulunmaktadır. Ek olarak bu dünyaca ünlü çeşmeyi görebilmek için ziyaretçilerden hiçbir ücret talep edilmemektedir.

Roma’nın ünlü meydanlarından Navona’da yer alan Dört Nehir Çeşmesi yılın her mevsiminde ziyaretçi akınına uğramaktadır. Çeşme her mevsim ve günün her saatinde ayrı bir ihtişama sahiptir. Gün batımında sanatın ve doğal ışıkların harmanlandığı mükemmel fotoğraflar çekilebilmektedir. Ayrıca çeşme hava karardıktan sonra muhteşem ışıklandırmasıyla ziyaretçilerin gözlerini kamaştırmaktadır.

Dört Irmak Çeşmesi’ni meydan daha tenhayken gezmek isteyen ziyaretçilerin günün ilk saatlerini tercih etmeleri önerilmektedir. Çeşmeyle birlikte hatıra fotoğrafı çektirmek isteyen ziyaretçilerin ise muhteşem ışıkları yakalayabilecekleri en ideal zaman olan gün batımını tercih etmeleri tavsiye edilmektedir. Fakat çeşmenin etrafı bu saatlerde çok yoğun olabilmektedir. Ek olarak bu ihtişamlı çeşmeyi inceleyebilmek için ziyaretçilerin ortalama yarım saatlerini ayırmaları yeterli olmaktadır.