Paris’te İki Asırlık Tarihin Tanığı: Concorde Meydanı

Concorde Meydanı, Paris’in merkezindeki 8. Bölge’de, Seine’nin sağ kıyısında, Tuileries Bahçeleri ile Champs’ın batı terminali arasında yer almaktadır. 21 dönümlük bir alanı kaplamaktadır. Paris’in birinci, Fransa’nın ise ikinci en büyük meydanı olma özelliğine sahiptir. 18. yüzyılın mimari harikası olan meydan, 1793’te Kral XVI. Louis ve karısı Marie-Antoinette’in burada giyotinle idam edilmesinden bu yana Fransa tarihi için bir devrim sembolü niteliğindedir. 

Paris’in En Ünlü Lokasyonlarından Concorde Meydanı’nın Tarihsel Önemi

Kral XV. Louis’in uzun bir hastalıktan sonra iyileşmesini kutlamak için kraliyet mimarı Ange-Jacques Gabriel’den kralın atlı bir heykeli için uygun bir alan bulması istenmiştir. Böylece Concorde Meydanı, 1757 ve 1779 yılları arasında tasarlanmıştır. XV. Louis, burayı Kraliyet Meydanı olarak adlandırılmıştır. 

1789’dan itibaren ülkeyi sarsan Fransız Devrimi, Kraliyet Meydanı tarihine derinden damgasını vurmuştur. 11 Ağustos 1792’de, monarşinin kaldırılmasından bir gün sonra Devrim Meydanı olarak yeniden adlandırılmıştır. XV. Louis’in atlı heykeli kaidesinden devrilip eritilmeye gönderilmiştir. 21 Ocak 1793’te ise Kral XVI. Louis’in idamı için meydana ilk defa giyotin kurulmuştur. Marie-Antoinette, Charlotte Corday, Kral XV. Louis’in son metresi Madame du Barry, Danton ve Robespierre başta olmak üzere 1200’den fazla kişinin giyotinle idamı Devrim Meydanı’nda halka açık bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu idamlar altı yıl boyunca sürmüştür. 

Siyasi rejimler değiştikçe, yüzyılın ilk birkaç yılında meydanın adı da değişmiştir. Kesin adı 1830’da Concorde Meydanı olarak belirlenmiştir. Bu isim rastgele seçilmemiştir. Anlaşma anlamına gelen “concorde” adı, 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başındaki terör saltanatı ve siyasi çalkantıların ardından Fransız halkı arasında uzlaşmanın habercisidir. Bu nedenle o dönemde Fransız siyasetinde ve sembolizminde meydanın önemi büyüktür. 

6 Şubat 1934 tarihinde ise Fransız Üçüncü Cumhuriyeti’nin en kanlı olayı olarak bilinen ve siyaseti derinden etkileyen bir çatışma yaşanmıştır. 20 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan çatışma, Temsilciler Meclisi önünde parlamento karşıtı bir eylemin ardından aşırı sağ göstericiler ve polis arasında yaşanmıştır. 1995 ve 2007 yıllarında Fransa’nın yeni seçilen cumhurbaşkanları Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy ise zaferlerini burada kutlamışlardır. 

Concorde Meydanı’nın Büyüleyici Tasarımı

1831’de Mısır Valisi Muhammed Ali Paşa, MÖ 13. yüzyılda inşa edilen Luksor Tapınağı’nın dikilitaşlarından birini Fransız Kralı Louis-Philippe’ye hediye etmiştir. 3.300 yıllık, 220 tonluk dikilitaş 23 metre uzunluğunda olup, Paris’teki en eski anıttır. Kralın emriyle Concorde Meydanı’nın ortasına kurulmuştur. Dikilitaş aynı zamanda bir güneş saati görevi de görmektedir. Yere düşen gölgesi, metal Romen rakamları ve meydanın yüzeyine işlenmiş çizgiler ile saati göstermektedir. 

Concorde Meydanı, 1836’dan 1846’ya kadar olan dönemde ise Mimar Jacques-Ignace Hittorff’un çalışmaları aracılığıyla son büyük dönüşümlerini yaşamıştır. Meydan, Hittorff tarafından tasarlanan iki zarif çeşme ile süslenmiştir. İki yılını İtalya’nın mimarisini ve çeşmelerini inceleyerek geçiren Hittorff, İtalyan Neoklasik tarzından esinlenmiştir. Kuzey çeşmesi, Rhone ve Ren’i temsil eden alegorik figürlerle Fransa nehirlerini, Seine’e daha yakın olan güney çeşmesi ise Atlantik ve Akdeniz okyanuslarını temsil etmektedir. 

Concorde Meydanı’nı süsleyen, Paris şehrinin sembolü olan ikonik sokak lambaları ve gemi başlığı sütunları deniz zaferlerini anmak için tasarlanmıştır. Kuzeybatıda Brest ve Rouen, kuzeydoğuda Lille ve Strasbourg, güneydoğuda Lyon ve Marsilya ve güneybatıda Bordeaux ve Nantes olmak üzere Fransa şehirlerini temsilen, Champs-Élysées tarafından çevrelenmiş büyük sekizgen şeklindeki sekiz adet heykel, meydanın köşelerine yerleştirilmiştir. 

Meydanın kuzey tarafı, Fransız Denizcilik Bakanlığı binaları ve Paris’in en eski ve en zarif mekânlarından biri olan Crillon Hotel ile kapatılmıştır. Madeleine Kilisesi ise Royale sokağının sonunda yer almaktadır. Meydanın doğu tarafında, Paris’in en güzel bahçelerinden biri olan Jardin des Tuileries bulunmaktadır. Batı tarafında ise dünyanın en güzel caddesi olarak bilinen ünlü Avenue des Champs-Elysées yer almaktadır. 

Concorde Meydanı’nda Unutulmaz Bir Paris Gezisi

Concorde Meydanı, Opéra’dan Invalides’e yapılacak bir yürüyüş sırasında veya Rue Saint-Honoré’de gidildiğinde mutlaka ziyaret edilmesi önerilen muhteşem bir gezi noktasıdır. Ziyaretçilerin Concorde Meydanı’nda yer alan ünlü dikilitaştan nefes kesici Paris manzarasını izlemeleri ise özellikle tavsiye edilmektedir. Bir yanda  Louvre Müzesi ile Tuileries Bahçesi, diğer yanda Champs-Élysées ve Arc de Triomphe görülebilmektedir. 

Fransız Devrimi’ni başlatmak için kalabalık bir grup tarafından yıkıldıktan sonra Bastille Hapishanesi’nin taşlarından inşa edilen Concorde Köprüsü de meydanda görülmesi gereken yerlerden bir diğeridir. Beş kemerli köprü, sol kıyıdaki Quai des Tuileries’i sağdaki Quai d’Orsay’a bağlamaktadır. Köprünün arkasında ise 18. yüzyıldan kalma Fransız milletvekillerinin meclisi olan Palais Bourbon yer almaktadır. 

Concorde Metro İstasyonu da Concorde Meydanı’ndaki görülmeye değer yerlerden biridir. Burası Paris’in en güzel metro istasyonlarından biri olarak büyük bir popülariteye sahiptir. İstasyon duvarları devasa bir kelime arama bulmacası gibidir ve her karo, 1789 Fransız Devrimi’nin parlak günlerinde yazılmış İnsan Hakları Bildirgesi’nden bir mektup içermektedir.

Her yıl temmuz ayının sonunda düzenlenen Tour de France bisiklet yarışının bitiş çizgisi Concorde Meydanı’ndadır. Film sahnelerini andıran atmosferi ile ziyaretçilerini büyüleyen lokasyon, Bastille Günü’nde Fransa Cumhurbaşkanı tarafından yönetilen bir askerî geçit töreni de ev sahipliği yapmaktadır.

6 aylık faaliyeti boyunca her yıl yaklaşık 400.000 ziyaretçi ağırlayan Fransa’nın en büyük dönme dolabı olma özelliğine sahip La Grande Roue, Jardins des Tuileries’in kapılarının hemen dışında, Concorde Meydanı kenarında bulunmaktadır. Bourbon Sarayı, Champs Elysées, Tuileries, Louvre ve daha birçok tarihi ve mimari mirası keşfetmek isteyen ziyaretçilere Paris’i gökyüzünde ve şehrin merkezinde yepyeni bir perspektiften görme şansı vermektedir.

Concorde Meydanı, ziyaretçilerine haftanın her günü 24 saat boyunca benzersiz bir gezi deneyimi sunmaktadır. Ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebilmektedir. Meydan yılın her dönemi Paris’in bambaşka bir  güzelliğini sunsa da özellikle yaz ve bahar aylarında ziyaret edilmesi önerilmektedir. Lakin sakin gezilerden hoşlanan ziyaretçilerin yaz aylarında meydanın oldukça kalabalık olduğunu unutmamaları gerekmektedir.