Damla Sakızının Yolculuğu: Sakız Mastik Müzesi

Yunanistan’ın Sakız Adası’nda bulunan Sakız Mastik Müzesi ya diğer ismi ile The Chios Mastic Museum, damla sakızının yetiştirilmesi ve işlenmesinin yanı sıra adanın kültürel peyzajına entegrasyonunu da sunan önemli bir tarihi ve kültürel yerdir. Damla sakızının yetiştirilmesinden ihracına kadar birçok işlem tarihi kayıtlar ile ziyaretçilere sunulmaktadır.

Müzede yer alan kalıcı sergi, sakız ağacı yetiştiriciliğinin geleneksel bilgi birikimini tanıtmakta ve sakızın güney Sakız Adası’nın kırsal yerleşim alanlarını nasıl şekillendirdiğini ortaya koymaktadır. Bu noktada, Yunanistan’ın sakız üretim tarihinin önemli bir yönüne ışık tutan müze, damla sakızının çeşitli kullanımlarını yer almaktadır.

Damla Sakızının Tarihi ve Kültürel Kökenine Işık Tutan Müze

Sakız Mastik Müzesi’nin inşasına 2012 yılında başlanmış ve müze 2016 yılında kapılarını ziyaretçilere açmıştır. Sakız Damlası Üreticileri Derneği’ne devredilen bir arsa üzerinde özel olarak yapılmış bir binada yer alan müze, sakız ağacının yetiştirildiği ve mastiha reçinesinin üretildiği dünyadaki tek yer olan Güney Sakız Adası’ndaki Mastichochoria’da yer almaktadır. Geleneksel sakız ekimi bugün de varlığını sürdürmekte ve hem sakinlerin kimliğinin hem de yörenin tarihinin bir unsurudur.

Müzede insanlara, toprağa ve sakıza odaklanan "sakız kültürü" çeşitli şekillerde vurgulanmaktadır. Özellikle fotografik ve arşiv materyalleri, sözlü tanıklıklar, görsel-işitsel yapımlar, multimedya uygulamaları, eski fabrikalardan orijinal makineler, hala çalışır durumda ziyaretçilerin ilgisine sunulmaktadır. Müze deneyimi, ziyaretçilerin sakız ağacı ve içinde büyüdüğü doğal çevre ile fiilen temas kurduğu açık hava sergisi ile son bulmaktadır. Müze, Sakız Adası’nda Geleneksel Damla Sakızı Yetiştiriciliğinin Bilgisi başlığı ile 2014 yılında UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine girmiştir.

Müzenin kalıcı sergisi, bir ürün olarak sakızın benzersizliğini ele almaktadır. Sergi, 2015 yılında resmen doğal bir çare olarak kabul edilen reçinesinin yanı sıra, Pistacia Lentiscus Chia çeşitleri ve sakız ağacının tanıtılmasıyla başlamaktadır. Müzenin ilk bölümünde geleneksel sakız bilgisi hakkında bilgi verilirken ikinci bölümde, sakız ekimi ve sürecinin, Sakız Adası’nın en güney tarafının ünlü Mastichochoria yerleşimlerini oluşturan evrimleşmeye nasıl yardımcı olduğu açıklanmaktadır.

Üçüncü bölümde, kooperatiflerin sakız ürününü nasıl işlediği ve adanın yakın tarihinde önemli bir rol oynadığına dair bilgiler verilmekte ve sonunda müze deneyimi, sakızın bitki hali ve doğal ortamının tanıtıldığı açık hava alanında sona ermektedir. 

Müze salı günleri kapalıdır. Diğer tüm günlerde ise saat 10:00 ile 18:00 arasında ziyaretçi kabul etmektedir. Müzeye giriş ücretlidir. Bu tutar standart olarak 4 €, indirimli olarak ise 2 € şeklindedir.