Çözülemeyen Gizemler ve Efsanevi Tarih: Bakü Kız Kalesi

Bakü’nün en önemli tarihi anıtları arasında yer alan Kız Kalesi, Selçuklu döneminden kalma önemli bir eserdir. Başkentte, İçeri Şehir olarak bilinen bölgeyi çevreleyen surların da aynı döneme ait olduğu düşünülmektedir. Dünyadaki tüm başkentlerde, şehir ile özdeşleşen ve ikonikleşen bir yapı bulunmaktadır. Bakü’nün ikonik yapısı ise ünlü Kız Kalesi’dir.

Kız Kalesi’nin Görkemli Mimarisi

Bakü’nün kalbinde yer alan Kız Kalesi, ülkenin en ünlü ve aynı zamanda en gizemli mekanı olarak tarih boyunca büyük bir önem taşımıştır.

Yapım tarihi yüzyıllar öncesine dayanan ve geçmişi hakkında onlarca tahmin ve söylem bulunan Kız Kalesi’nin, 12. yüzyıldan kalma bir yapı olduğuna inanılmaktadır. Bu tarihi yapı, Hazar Denizi kıyısında bulunan eğimli ve büyük bir kaya üzerine inşa edilmiştir. Silindirik bir mimariye sahip olan kale, devasa boyutları ile gören herkesi kendine hayran bırakmayı başarmaktadır. 

Kız Kalesi’nin silindirik kısmı üzerine 31 çıkıntı bulunmaktadır. Payanda bölümünde ise 24 çıkıntı vardır. Birçok tarihçi, bu çıkıntıları insan siluetine benzetmekte ve Havva’nın, Adem’in sol kaburgasından yaratıldığı inancı ile bağdaştırmaktadır. Bir grup araştırmacı ise bu çıkıntıların zaman kavramı ile ilintili olduğunu savunmaktadır. Geçmiş dönemlerde rasathane olarak da kullanılan kalenin, mimarisi ile tüm zamanlara değindiği öne sürülmektedir. Bu bağlamda silindir üzerindeki 31 çıkıntı, bir ay içerisindeki günleri; payanda üzerindeki 24 çıkıntı ise bir gün içerisindeki saatleri temsil etmektedir. Aynı zamanda güney bölümündeki 4 pencerenin mevsimleri, katlarda kullanılan 12 merdiven basamağının ise ayları yansıttığı düşünülmektedir. Ancak kalenin tarihi gibi, mimarisinde temsil edilen detaylar hakkında da kesin kanıtlar bulunmamaktadır.

Bakü’nün sembolü olarak kabul edilen Kız Kalesi, muhteşem mimarisi ve gizemli tarihi ile 2000 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne adını yazdırmış bir yapıdır.

Asırlar Öncesine Uzanan “Efsanevi” Tarih

Bakü’nün İçeri Şehir olarak bilinen bölgesinde ve Hazar Denizi’nin kıyısında konumlanan Kız Kalesi, her sene binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Ülkedeki para birimleri üzerinde görselleri kullanılan bu tarihi yapının kuruluş tarihi, net olarak bilinmemektedir. Ancak uzmanlar, çeşitli bulgular doğrultusunda 12. yüzyıla uzanan bir tarihe sahip olduğunu düşünmektedir. 

Günümüzde birçok arkeolog, kaleyi “alt” ve “üst” olmak üzere iki farklı bölüm olarak değerlendirmektedir. Bu doğrultuda alt kesimlerin, 2600 seneden daha eski olduğu düşünülmektedir. Bir diğer grubu oluşturan uzman kişiler ise yapının MÖ dönemlerden kaldığını ve birden fazla tapınağı bünyesinde barındırdığını savunmaktadır. Kız Kalesi hakkında öne sürülen birçok efsane bulunmaktadır. 

Tarih araştırmacılarına göre Kale, Gencevi’ye ait bir aşk hikayesi olan Leyla ile Mecnun’a adanmıştır. Yerel halk, Leyla ile Mecnun’un gerçek karakterler olduğuna ve Mecnun’un, Şirvanşah Devleti Padişahı Ahsitan’ın oğlu olduğuna inanmaktadır. Bu durum, padişahın oğlunun mezar taşında kullanılan “Mecnun” lakabı ile doğrudan alakalıdır. Aynı zamanda Kız Kalesi’nin, Ahsitan tarafından Mecnun’un anısını yaşatmak için inşa ettirildiğine de inanılmaktadır. 

Kız Kalesi’nin Ziyaret Bilgileri 

Bu ünlü kale, haftanın tüm günlerinde ziyaretçilerini kabul etmektedir. Ziyaret saatleri ise 09.00 ve 18.00 aralığı olarak belirlenmiştir.

Kız Kalesi’ne giriş ücretleri, yaş gruplarına bağlı olarak şu şekilde değişiklik göstermektedir: 

• İlkokul öğrencileri için 0.20 Azerbaycan manatı,
• Lise ve üniversite öğrencileri için 1 Azerbaycan manatı,
• Yetişkin öğrenciler için 5 Azerbaycan manatı,
• Yerli turistler için 2 Azerbaycan manatı,
• Yabancı turistler için ise 10 Azerbaycan manatıdır.

Kız Kalesi ziyaretleri, dünya çapında büyük bir ilgi gören Formula 1 yarışları için de sık ziyaret edilmektedir. Bakü Şehir Pisti, kale üzerinden oldukça net şekilde görülmekte ve ziyaretçilere unutulmaz bir yarış deneyimi sunmaktadır.