Azerbaycan’ın Başkenti Bakü Hakkında Bilgiler

Azerbaycan’ın başkenti ve en büyük şehri olan Bakü, Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer almaktadır. Kafkasya’nın en büyük kültür ve ticaret merkezi olan Bakü; Azerbaycan’ın ve Hazar Denizi’nin en önemli liman kentidir. Azerbaycan’da 2000’li yıllardan sonra ekonominin gelişmesiyle birlikte değeri artan bir şehir haline gelen Bakü; bu tarihten sonra yeni yapıları, altyapıları ve sokaklarıyla modern bir şehir görünümü kazanmıştır. Özellikle tiyatro, kütüphane, sinema ve diğer kültürel mekanların artmasıyla şehir her alanda yaşayan bir metropole dönüşmüştür.

Bakü’nün Azerbaycan’ın kültür başkenti olması hakkında her şeyden bahsedebilmek adına ülke sanatının merkezi konumunda olduğunu da belirtmek gerekmektedir. Dünya ve sanat tarihine önemli katkılar sağlayan Bakü, ziyaretçilerinin gözlemleyebilmesi adına çok değerli müzelere sahiptir. Azerbaycan sanat tarihi ile ilgili bilgilerin bulunabileceği Bakü Modern Sanatlar Müzesi, mutlaka görülmeye değer eserleriyle ziyaretçilerini beklemektedir. Ayrıca; Azerbaycan Edebiyat ile Ulusal Tarih Müzesi gibi mekanların yanında Şirvanşahlar Sarayı gibi tarihi yapılar da Bakü’nün sanat tarihinin gözlemlenebildiği en eşsiz yerlerdir.

Kültürü ve tarihinin yanında Bakü, mutfağıyla da ön plana çıkmaktadır. Komşu olduğu ülkelerin mutfaklarını harmanlayarak kendine has dokunuşlarla harika lezzetler oluşturan Bakü, bulunduğu coğrafi konumun getirileriyle birlikte; meyve, sebze, bakliyat ve baharat çeşitliliğiyle yöresel tatlarını oluşturmaktadır. Tüm bu güzellikleriyle keşfedilmeye değer bir şehir olan Bakü; tarihinden kültürüne, doğal güzelliklerinden mutfağına kadar birçok seçeneğiyle dünya üzerinde mutlaka görülmesi gereken şehirlerden biridir.

Bakü'nün Tarihi

Bakü’nün bilinen ilk tarihi 100.000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Flora ve fauna açısından zengin olan Bakü’de ilk insan yerleşiminin izleri, Taş Devri döneminde görülmektedir. Modern dönemlerin başlamasıyla birlikte ilk olarak MS 1.yüzyılda Romalılar Bakü’ye ulaşarak, burada önemli tarihi eserler bırakmışlardır. Bu dönemin ardından yüzyıllar boyunca Şirvanşahlar Krallığı’nın şehirlerinden biri olan Bakü, 14.yüzyıldan 16.yüzyıla kadar Akkoyunlu ve Karakoyunlu Devleti’nin egemenliği altında bulunmuştur. Ancak 1501 yılında şehir stratejik konumu ile dikkatleri üzerine çekmiş ve Safevi Devleti tarafından istila edilmiştir. Bu dönemden itibaren 1813 yılına kadar İranlıların kontrolünde olan şehir, Gülistan Antlaşması ile birlikte Rus İmparatorluğu’na devredilmiştir. Bu tarihten hemen sonra petrolün keşfedilmesiyle adeta vazgeçilmez bir şehir haline gelen Bakü, Ekim Devrimi ile birlikte Sovyet kontrolüne girmiştir. Uzun yıllar boyunca Sovyet kontrolünde kalan şehir, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından kurulan Azerbaycan Devleti’nin başkenti olmuştur.

Tarihi, zenginlikleri, stratejik konumu ve petrolüyle Kafkasların en değerli şehirlerinden olan Bakü, yüzyıllar boyunca farklı medeniyetlerin etkisi altında kalması sebebiyle sanat tarihi açısından çok zengindir.

Şirvanşahlar Sarayı, Mardakan, Bayıl ve Ramana Kulesi gibi tarihi yapıların yanında, tarih öncesi dönemden kalma sanat eseri olan Gobustan Kayası da Bakü’nün sanatsal zenginliğinin en önemli parçalarından biri olmaktadır.

Bakü Denildiğinde İlk Akla Gelenler

Bakü, sınırları içerisinde keşfedilmeye değer birçok özelliği ile kendine hayran bırakmaktadır. Tarihi yapıları, müzeleri, eski sokakları ve geleneksel mutfağıyla mutlaka görülmesi gereken bir şehir olan Bakü’nün en belirgin özelliklerinin başında; bir zamanlar tüm şehri koruyan duvarlarla çevrili Eski Kent gelmektedir.

UNESCO tarafından 2000 yılında Dünya Miras Listesi’ne alınan bu bölge; pazarları, açık hava müzesi ve kuleleriyle kendine hayran bırakmaktadır.

Şehrin kimliğini oluşturan bir diğer tarihi yapı ise Şirvanşahlar Sarayı’dır. 12.yüzyılda yapımına başlanan saray, 1441 yılında tamamlanmıştır. Yüzyıllar boyuna Bakü’yü kontrol eden Şirvan Krallığı’nın kültürünün, mimarisinin ve gücünün en büyük sembolü olan Şirvanşahlar Sarayı da Bakü denildiğinde ilk akla gelenler arasındadır. Tıpkı Eski Şehir ve Şirvanşahlar Sarayı gibi Bakü’nün kendine has birçok yapısı bulunmaktadır. Bu yapılar arasında akla ilk gelenler; Juma Camii, Maiden, Mardakan, Bayıl ve Ramana Kulesi’dir.

Azerbaycan’ın kültür merkezi olmasıyla birlikte bünyesinde birçok kültürel organizasyonu barındıran Bakü; Kafkasların ve Hazar Denizi’nin en büyük festivallerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu etkinlikler arasında akla ilk gelen, Bakü Uluslararası Caz Festivali’dir. Dünyanın dört bir yanından gelen sanatçıların katılımıyla düzenlenen bu festival gibi birçok organizasyona sahip olan Bakü, tüm zenginlikleriyle Kafkasların altın şehri olarak bilinmektedir.

Bakü'ye Gideceklere Tavsiyeler

Azerbaycan’ın kültür merkezi olan Bakü’de mutlaka Eski şehir Merkezi’ne gidilmesi gerekmektedir. Burada yer alan; Orta Çağ Pazar Meydanı’ndaki Açık Alan Müzesi’nin de görülmesi tavsiye edilmektedir. Öte yandan Şirvan Hanedanlığı zamanından kalma; Mardakan, Bayıl, Ramana ve Maiden Kulesi ile Şirvanşahlar Sarayı da kentin görülmeye değer diğer tarihi yapılarıdır. Sayısız tarihi güzelliğiyle kendine hayran bırakan Bakü’yü keşfetmek için ziyaretçilere verilebilecek en net tavsiye, şehrin sokakları arasında kaybolmak olacaktır.

Tüm bu tarihi yapılarının yanı sıra şehir, ziyaretçilerine enfes lezzetler de sunmaktadır. Azerbaycan’ın diğer bölgelerine nazaran vegan çeşitliliğiyle dikkat çeken Bakü, her damak zevkine uyan lezzetleriyle kendinden söz ettirmektedir. Özellikle Nar şarabı, peynirli ızgara mantar ve et yemeği ile servis edilen dolma; Bakü’de yenilebilecek en güzel tatlardandır.

Bakü'ye Giderken Alınması Gerekenler

Bakü’nün güzelliklerinin keşfedildiği sırada dikkat edilmesi gereken bazı detaylar bulunmaktadır. Seyahate başlamadan önce bilinmesi gereken şeylerden ilki; kilise ve camii gibi ibadet yerlerine girerken giyilecek kıyafetlerin mekanlara uygun olarak seçilmesidir. Bu mekanların ziyareti sırasında diz üstü etek, kolsuz elbise gibi kıyafetlerden kaçınılması gerekmektedir. Bu sebeple seyahat çantasına ibadet yerlerine uygun kıyafetlerin mutlaka konulması önerilmektedir.

Bakü’ye gidilecek döneme göre seyahat çantasını oluşturmak oldukça önemlidir. Kış aylarında oldukça soğuk olan Bakü, yaz aylarında da sıcaklarıyla terletebilmektedir. Bu sebeple kış aylarında; kalın mont, bot, bere, eldiven gibi soğuktan korumaya yardımcı kıyafetlerin seçilmesi önerilmektedir. Diğer yandan yaz aylarında ise; ince, terletmeyecek kumaş yapısına sahip kıyafetler seyahat çantasına konulmalıdır. Ayrıca hassas cilde sahip olanların güneş kremini de yanlarında getirmeleri önerilmektedir. 

Bakü Hakkında İlginç Bilgiler

Hakkında bilinmeyenlerle ziyaretçilerini şaşırtan Bakü, dünyanın deniz seviyesinden en alçakta bulunan şehirlerinden biridir. Aynı zamanda deniz seviyesinin altında bulunan dünyanın en büyük şehridir. Bazı bölgeleri deniz seviyesinden sadece 28 metre yükseklikte bulunmaktadır. Ayrıca Bakü çamur volkanlarına oldukça yakın bir konumdadır. Bu volkanlar, metan salan gazlarıyla zaman zaman patlayarak 1 kilometre kadar yükselen alev saçan çamur kabarcıkları oluşturmaktadır. Bu duruma ek olarak, sürekli yanan bir yanardağ da Bakü’nün yakınında bulunmaktadır. Bu dağ, damarlarındaki doğalgazı sürekli yakmaktadır. Abşeron Yarımadasında bir yamaçta yer alan yanardağdan çıkan alevler gökyüzüne kadar yükselmektedir.

Hazar Denizi’nin ve Kafkas Bölgesi’nin en büyük şehri olan Bakü, minyatür kitaplara adanmış bir müzeye sahiptir.

2002 yılında açılan Bakü Minyatür Kitaplar Müzesi, bu alanda dünyada tek olma özelliğine sahiptir. 64 milletten 6.500’ün üzerinde kitapları bünyesinde barındıran müze, sadece büyüteçle okunabilen dünyanın en küçük kitaplarından üçünü de envanterinde barındırmaktadır.