Avusralya’ın Uluslararası Simgesi: Sidney Opera Binası

1973’te açılışı yapılan Sidney Opera Binası hem mimari formda hem de yapısal tasarımda çok sayıda yaratıcılığı ve yeniliği bir araya getiren 20. yüzyılın harika bir mimari eserlerinden biridir. Sidney Limanı’na doğru uzanan bir yarımadanın ucunda, olağanüstü bir su manzarası içinde yer alan büyük bir kentsel yapı şehrin en ikonik simgelerinden biri olmuştur. Sidney Opera Binası, iki ana performans salonu ve bir restoranın çatısını oluşturan, birbirine kenetlenmiş kabuğa benzer 3 yapıdan meydana gelmektedir. Bu kabuk yapılar, geniş bir platform üzerine kuruludur ve koridor olarak işlev gören teras alanları ile çevrilidir. Bina 183 metre uzunluğa, 120 metre genişliğe sahiptir.

Avustralya’da bir dönüm noktası olarak tanınan Sidney Opera Binası, 1973’te resmi olarak hizmete girerek dünyanın en seçkin ve etkileyici binalarından biri haline gelmiştir. Sidney Limanı’nda, Liman Köprüsü’nün yakınında bulunan Opera Binası, çeşitli konser alanları ve kafeler, barlar ve restoranlar gibi sosyal alanlar içermekte ve Sidney’deki en önemli turistik mekanlardan biri kabul edilmektedir.

200’den fazla kişinin katıldığı uluslararası bir mimari yarışmayı kazanan Danimarkalı mimar Jørn Utzon tarafından tasarlanan Sidney Opera Binası’nın yapımı 102 milyon dolara mâl olsa da yüzlerce tasarım ve mühendislik ödülüne lâyık görülmüştür.

Sidney Opera Binası, 1999 yılındaki Çevre Koruma ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Yasası kapsamında 2005 yılında Ulusal Miras Listesine ve 1977 Miras Yasası kapsamında 2003 yılında Yeni Güney Galler (Avustralya) Eyalet Miras Kaydı’na dahil edilmiştir.

Sidney Opera Binası’nın İnşası ve Tasarımı

1952’de Avustralya Başbakanı Joe Cahill, hükümetin bir opera binası oluşturarak Sydney’i kültür yönüyle öne çıkarmak istemiştir. Bunu takiben, Ocak 1956’da 32 ülkeden 220’den fazla kişinin katıldığı uluslararası bir tasarım yarışması ilan edilmiştir. Pritzker Ödülü sahibi Danimarkalı mimar Jørn Utzon’un tasarımı, ’yatların yelkenleri kadar doğal olarak limanla ilgili olacak heykelsi bir form’ oluşturma projesi ile kazanmıştır.

Başbakan Cahill, benzersiz kabuk tasarımı ile Opera Binası’nın inşaatının 1957’de başlaması için emretmiştir. İnşaat o dönemde başlasa da yapının tamamlanması 16 yıl sürmüştür. Opera Binası’nın tasarımında Maya mimarisinden etkilenilmiştir. Bu doğrultuda ziyaretçileri Opera Binası girişine çıkaran 100 metre genişliğindeki merdivenlere sahip olmuştur. Dünyanın en iyi seramik fabrikalarından bir milyon karo özel taş getirilerek kabuk tasarımlar kaplanmış ve çevrenin çarpıcı yansımalarını göstermesi sağlanmıştır.

20 Ekim 1973’te Kraliçe II. Elizabeth’in resmi açılışından önce, ünlü Amerikalı aktör ve şarkıcı Paul Robeson, inşaat sırasında iskelenin tepesinde işçilere şarkı söylemiştir.

Sidney Opera Binası o zamandan beri dünyanın en yoğun sahne sanatları merkezlerinden biri haline gelen dünyanın dört bir yanından birçok büyük sanatçıyı ağırlamıştır. Binadaki ilk performans, Avustralya Operası’nın Sergei Prokofiev’in Savaş ve Barış’ının 1.547 koltuklu Opera Tiyatrosu’nda gerçekleştirilen yapımıdır. Bugün Opera Binası, Sidney’in en bilinen simgesi olmaya devam etmektedir ve dünya çapında tanınmaktadır.

Bina bir konser salonu, opera ve drama tiyatroları, bir tiyatro salonu ve bir stüdyoya sahiptir.

1999’da Sidney Opera Binası ve Avustralya Hükümeti, mimar Utzon ile bir uzlaşma imzalamış ve bina üzerinde daha fazla tasarımsal yeniliğe rehberlik etmek adına görevlendirmiştir. 2004 yılında, Opera Binası’nın 30. doğum gününü kutladıktan bir yıl sonra başbakan ilham verici tasarımları ile Danimarkalı mimarın iş birliğiyle yenilenmiş olan Resepsiyon Salonu’nu açmıştır. Mimarın onuruna bu salona Utzon Odası adı verilmiştir. Bu oda, binadaki ilk otantik Utzon iç mekanı olarak kayıtlara geçmiştir.

2004’ten sonra Utzon, mimar oğluyla birkaç başka iyileştirme üzerine de tekrar işbirliği yapmıştır. Bunlar arasında en önemlisi, Playhouse’un ortak fuayelerini açan The Colonnade stüdyosudur. Ayrıca büyük pencerelere ve cam kapılara sahip Drama Tiyatrosu da mimar tarafından binaya eklenmiştir. Bu tiyatro, ziyaretçilere muhteşem Sidney’in liman manzarasının keyfini çıkarma olanağı sağlamaktadır.

Bugün, Sidney Opera Binası, bazı performans alanlarında akustiği iyileştirmek için 202 milyon dolarlık bir yenilemeden geçmektedir. Yükseltme teknolojisi ve halka yeni alanlar açılarak, özel gereksinimi olan ziyaretçiler için daha erişilebilir hale gelmesi planlanmaktadır.

Bir Bakışta Sidney Opera Binası

Sidney Opera Binası 1973’te açılmış ve konserlerden tiyatrolara, operadan komedi gösterilerine kadar yılda bin 600’den fazla performansa ev sahipliği yapmaktadır.

Bina, mayıs ve haziran aylarında düzenlenen dünyanın en büyük ışık, müzik ve fikir festivali Vivid Sydney gibi dijital ışık gösterileri ile ünlüdür. Bu gösteriler sırasında yapının kaplamaları parlak tuvallere dönüşmekte ve ziyaretçileri büyülemektedir.

Aynı zamanda Badu Gili sergisi, Aborjin sanatçıların çalışmalarıyla her gün, gün batımı, akşam 7, akşam 8 ve akşam 9’da binanın kabuklu yapısınından birini aydınlatmaktadır. Opera Binası ön avlusunda gündüz veya gece dolaşmak mümkündür. Zira her saat ve mevsimde binanın ziyaretçilere sunmuş olduğu manzara da değişmektedir.

UNESCO Dünya Mirası listesindeki bina, İngilizce, Mandarin, Fransızca, Almanca, Japonca, Korece ve İspanyolca dillerinde destek sağlamaktadır.

Perdeleri kaldırırken ve Avustralya’nın en ünlü performans sanatları merkezinin büyüleyici hikayelerini ortaya çıkaran görkemli bina, bir kez daha kültür ve sanatın önemli merkezlerinden biri olduğunu adeta hatırlatmaktadır.

Sidney Opera Binası içerisinde yer alan Opera Bar, şehrin en iyi manzarasına sahiptir. Muhteşem bir doğal liman olan ve dünyanın en yüksek çelik kemer köprüsü kabul edilen Sydney Harbour Bridge’e hayranlıkla bakarken içecek bir şeyler yudumlamak mümkündür. Bitişikteki Opera Kitchen’da da ziyaretçiler, açık havada yemek yerken aynı manzaraya sahip olmaktadır.

Sidney’deki Opera Binası’nı ziyaret edenlerin "su ışığı" anlamına gelen Badu Gili’yi mutlaka görmesi tavsiye edilmektedir. Bu ücretsiz yedi dakikalık deneyim, opera binasının doğu Bennelong yelkenini her gece First Nations sanatının projeksiyonlarıyla aydınlatılmasına dayanmaktadır. Gösteri her gün gün batımı, akşam 19:00, 20:00 ve 21:00’da gerçekleşmekte ve en iyi Anıtsal Basamaklar’ın tepesinden izlenmektedir. Yılbaşı Gecesi için Opera Binası’nda olacak kadar şanslı ziyaretçiler, parlayan yelkenlerinin üzerinde patlayan havai fişeklerin harika fotoğraflarını çekme şansını yakalamaktadır.

Sidney Opera Binası’nın ziyaret saatleri pazartesiden cumartesiye, sabah 09:00 ile akşam 17:00’a kadardır. Opera Binası pazar günleri de 10:00 ile 18:00 saatleri arasında ziyaretçi kabul etmektedir.

Sidney Opera Binası’nı ziyaret etmek isteyenler için en iyi zamanlar yeni açıldığı zamanlar ile kapanmasına yakın saatlerdir. Bu saatler arasında binada daha az kalabalıktır. Sidney Opera Binası’na giriş ücreti yetişkinler için 37 AU$ ve çocuklar için 20 AU$’dır. Sidney Opera Binası’nın giriş ücreti, mekânın resmi giriş ücretleridir ve operada sergilenen performanslar için ayrıca bilet alınması gerekmektedir. Bu biletler ise gösteri türüne ve zamanına göre farklılık göstermektedir.