Frankfurt’un Simge Yapısı: Avrupa Merkez Bankası

Avrupa Merkez Bankası, kısa ismi ile ECB, Almanya’da Main Nehri kıyısında bulunmaktadır. Merkezin bulunduğu bu sitede 1999 yılında bir Frankfurt mimarlık firması olan Jourdan & Müller tarafından bir fizibilite çalışması yapılmış, 2002 yılında arazinin satın alımı gerçekleşmiş ve banka binasının yapılması için çalışmalara başlanmıştır. Bir tasarım yarışması düzenlenerek proje inşaatına Mayıs 2010’da başlamış ve inşaat Eylül 2012’de tamamlanmıştır. ECB, Mart 2015’te yeni yapılan genel merkezine taşınmıştır.

ECB binası ilk olarak Frankfurt’un Oostende bölgesinde açılmıştır. 2014 yılında Frankfurt’taki eski toptancı pazarının bulunduğu şimdiki yerine taşınmıştır. 180 metre yüksekliğindeki çarpıcı genel merkeze taşındığından bu yana, şehrin simge yapılarından biri haline gelmiştir. 

Frankfurt’a giden çoğu ziyaretçinin şehir merkezindeki bu semti ve ECB binasını gezmesi önerilmektedir. Bu ikonik binayı ziyaret etmek harika bir deneyim olmaktadır.

Tarihi Grossmarkthalle ve ECB

2014 yılında ECB, Frankfurt’un önemli bir noktası olan Grossmarkthalle’in bulunduğu yere taşınmıştır. Cam cepheli ofis kulesi, bir giriş kapısı ve yolu ile koruma altındaki tarihi bir bina olan Grossmarkthalle’ye bağlanmaktadır. Kompleks, Prof. Wolf D. Prix yönetiminden ilham alınarak tasarlanmıştır. Bankanın ve kompleksin tasarımı, 1928 yılını temsil eden özel dokunuşları sayesinde 21. yüzyılın mimari bir simgesi haline gelmiştir.

Tarihi Grossmarkthalle, Frankfurt’ta Main Şehri’nde 1926 ve 1928 yılları arasında inşa edilmiştir. Haziran 2004’e kadar, Frankfurt halkı tarafından Gemieskirch olarak bilinen eski pazar salonu, meyve ve sebze ticaretinin yapıldığı bir pazardır.

Ana binanın merkezindeki Grossmarkthalle, mimar Martin Elsaesser tarafından tasarlanmış ve 1926 ile 1928 yılları arasında inşa edilmiştir. O zamanlar Frankfurt şehrinin en büyük bina komplekslerinden biri olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda dünyanın en büyük serbest açıklıklı, betonarme yapı kompleksidir. ECB’yi ziyaret edenler, Grossmarkthalle’de bulunan Elsaesser Sergisini de gezebilmektedir.

Yeni Binasında ECB

Avrupa Merkez Bankası binası birçok nedenden dolayı göz alıcıdır. İlk olarak tasarımı ile dikkat çeken bina kendine özgü eğimli cephesi ile şehir merkezinin birçok yerinden görülebilmektir. Bina 185 metre uzunluğunda olmakla birlikte yüksekliği boyunca dört noktada destek elemanı olarak işlev gören bir platform, iki kuleyi birbirine bağlamaktadır.

ECB’nin tasarımı toplam 184 bin metrekareye sahip üç unsurdan oluşmuştur. Bunlar arasında şeffaf bir avlu, giriş binası ile birbirine bağlanan iki ofis kulesinden oluşan yüksek katlı bir bina olan Grossmarkthalle bulunmaktadır. Grossmarkthalle; 11 odalı konferans merkezi, ziyaretçi merkezi, personel restoranı, kütüphane, fuaye ve basın merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Grossmarkthalle’nin kuzey ve güney cephelerinin beton ızgara yapısı ve kırmızı tuğlalı kuzey projeksiyonu yenilenmiş olup binadaki diğer temel tasarım ögeleri korunmuştur.

Tarihi binanın batı kanadı yenilenmiş olup doğu kanadına da ofis olarak kullanılabilmesi için yeni pencereler takılmıştır. Grossmarkthalle, yeniden inşa edilerek ECB’nin giriş binası buraya entegre edilmiştir. Yeni ile eskiyi birbirine bağlayan bu tasarım, dekoratif ışık efektleriyle aydınlatılmaktadır.

ECB Binasına Bir Ziyaret

Frankfurt’taki Avrupa Merkez Bankası’nın yeni binasının tasarımı, ünlü Grossmarkthalle’nin yatay yapısını 185 metreye kadar yükselen asimetrik kule ile birleştirmektedir. Bir giriş binası ile birleştirilen bu iki unsur, özel mimari öneme sahip bir simge haline gelmiştir. Köprüler, yollar ve platformlar içeren iki yüksek bina arasındaki cam avlu adeta burada dikey bir şehir ortaya çıkarmıştır.

Basitçe söylemek gerekirse, eski sanayi bölgesi ile Frankfurt’un Doğu Yakası bölgesindeki yeni Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) binası arasındaki mimari uyum muhteşemdir. Özellikle yeni ECB kompleksinin etrafındaki alan, şehir bölgesini bütünüyle yeniden tanımlayarak büyük bir değişim geçirmiştir. Yerli halk ve ziyaretçiler "yeni" Doğu Yakasını keşfetme şansına sahiptir.

Bir Bankanın Çok Ötesinde

1997’den beri ECB, birleşik bir Avrupa’da çağdaş sanatın zenginliğini ve çeşitliliğini sergilemek için çalışmalar yürütmektedir. Personel ile ziyaretçilerin görmesi, incelemesi adına sanatçılardan eserleri toplamakta ve bunları sunmaktadır. Koleksiyon şu anda bankanın Frankfurt Main’deki binasında Brüksel ve Washington’daki ofislerde bulunan resim, çizim, baskı, fotoğraf, heykel ve mekâna özgü eserler gibi yaklaşık 500 sanat parçasından oluşmaktadır. “Avrupa Birliği Üye Ülkelerinden Çağdaş Sanat” isimli yıllık sergide yer alan sanat eserlerinin satın alınması yoluyla kademeli olarak büyümektedir. Böylece koleksiyon, 1990’lardan bu yana Avrupa’da çağdaş sanattaki gelişmeleri takip ederek büyümüştür.

Banka binasına bitişik olan Grossmarkthalle’nin mahzeni, İkinci Dünya Savaşı sırasında trenle toplama kamplarına sürülen yaklaşık 10.000 Yahudi için toplanma noktası olarak kullanılmıştır. Ayrıca Frankfurt Yahudi Müzesi olarak banka binasının içerisindeki bu anıtı ziyaret etmek de mümkündür.

Banka bünyesinde Temmuz 2016’da açılan Ziyaretçi Merkezi, bankanın kültürel aktiviteleri ve ECB ziyaretleri hakkında halka bilgi sağlamaktadır. ECB Visitor Center tarafından belirlenen noktalar ziyaretçilere açıktır. Herkes Grossmarkthalle ve diğer sanat, kültür merkezlerini ücretsiz olarak gezebilmektedir. Ziyaretçiler için Visitor Center tarafından pazar günleri 3 ila 4 adet tur düzenlenmektedir. Bu tura katılanların uyması gereken en önemli kural, tur bitimine kadar siteden ayrılmamalarıdır.

Ziyaret için resmi fotoğraflı kimlik kartı gereklidir. Bu ziyaretlere en fazla 30 kişi katılabilmektedir. Bu sebeple gezmek isteyenlerin Visitor Center ile iletişime geçip önceden kayıt olmaları gerekmektedir. Güvenlik nedeni ile 14 yaş altı çocuk ve gençlerin turlara katılmasına izin verilmemektedir. Tur sırasında çekim ve kayıt yapmak yasaktır. 

Banka ve kompleksi, 08.30 ile 17.30 arasında açıktır. Ücretsiz olarak önceden rezervasyon yaptırarak tarihi banka kompleksini ziyaret etmek mümkündür.