Başçarşı’nın Simgesi: Sebil Saraybosna

Sebil Saraybosna, Saraybosna’nın merkezindeki Başçarşı’nın en önemli sembollerinden biri olarak bilinmektedir. Saraybosna’nın tarihini ve kültürünü yansıtan Sebilin ilk su şebekesi, 15. yüzyılın ortalarında Saraybosna’nın kurucusu olarak bilinen İshakoğlu İsa Bey tarafından getirilmiştir. Daha sonrasında Saraybosna’nın ikinci kurucusu olarak bilinen Bosna Beylerbeyi Gazi Hüsrev Bey’in katkılarıyla büyümüş ve geliştirilmiştir. Vali Hacı Mehmet Paşa tarafından 1753’te inşa edilmiş ve yıllar içinde pek çok kez yeniden tadilattan geçirilerek günümüzdeki halini almıştır.

Başçarşı’nın Kalbi Sebil’in Tarihi

Başçarşı Sebili, Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da bulunan meşhur Başçarşı’nın kalbi olarak bilinmektedir. Başçarşı’ya ayak bastığınızda meydanda ziyaretçilerini tüm ihtişamıyla karşılayan ve Başçarşı’nın en önemli sembollerinden biri olan bu muhteşem Sebil, her yıl turistlerin akınına uğramaktadır.

Sebil’in ilk su tedarik sistemi, 15. yüzyılın ortalarında Saraybosna’nın kurucusu olarak bilinen İshakoğlu İsa Bey tarafından getirilmiş, daha sonra Saraybosna’nın ikinci kurucusu olan ve şehre yaptırdığı muhteşem eserlerle dikkat çeken Bosna Beylerbeyi Gazi Hüsrev Bey’in katkılarıyla geliştirilmiştir.

Bu iki önemli kurucunun yanı sıra şehrin bazı idarecileri ve varlıklı tüccarlar da sebilin yapımı için katkıda bulunmuştur. Daha sonra 1697 yılında şehirdeki her şeyi yıkan ve tüm şehri ateşe veren Savoy Prensi Eugen ve askerleri tarafından büyük oranda tahrip görmüş ve neredeyse yıkılma noktasına gelmiştir. 1753’te Vali Hacı Mehmet Paşa tarafından inşa ettirilerek yeniden kullanıma açılmıştır. 1891 yılında ise Çekoslovakyalı mimar Alexander Wittek tarafından mimari yapısı korunarak bugünkü yerine taşınmıştır. Sebil; yıllar içinde birçok kez değişmiştir, ancak en önemli değişimlerden biri 1984 yılında Kış Olimpiyatları öncesinde, 1983’te gerçekleştirilmiştir. Son olarak 2006 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla yenilenmiştir.

Sebil’in yapımında İstanbul’daki çeşmeler ilham alınmıştır. Zarif yapısı ve ahşap mimarisiyle de Osmanlı mimarisini görkemli bir şekilde yansıtmaktadır. Sebil’in kubbesinin alt kısmında ise Sebil’in tarihine ait Osmanlıca bilgiler, ifadeler ve Kur’an’dan bazı ayetler bulunmaktadır. Mimari yapısıyla dikkat çeken bu muhteşem Sebil’in bir örneği de, Saraybosna’nın kardeş şehri olarak bilinen Bursa’ya yapılmıştır. İki Sebil de kardeşlik sembolleri olarak yerini almıştır.

Başçarşı’da Bir Başyapıt: Başçarşı Sebili

Şehrin en önemli konumunda ve Başçarşı’nın merkezinde bulunan bu muhteşem Sebil, dünyanın her yerinden binlerce ziyaretçiyi ağırlamaktadır. Çevresindeki Osmanlı camileriyle, Başçarşı’yı oluşturan bakımlı ahşap dükkanlarıyla ve Başçarşı Meydanı’nın çevresindeki otantik evleriyle dikkat çekmektedir.

Başçarşı’nın merkezindeki bu tarihi ahşap Sebil, aynı zamanda Saraybosna’nın en popüler buluşma noktalarından biridir.

Sebil’in etrafı her zaman kalabalık ve cıvıl cıvıldır. Sebil’in etrafında uçuşan güvercinler, onları besleyen çocuklar ve Başçarşı’yı ziyaret etmek amacıyla duraklayarak su içip dinlenenler de çevresine renk katmaktadır. Sebil’in suyundan bir kez içenlerin Saraybosna’ya tekrar geleceği ve Saraybosna’dan kopamayacağı rivayet edilmektedir. Haftanın her günü 24 saat ziyaretçilere açık olan bu Sebil, geceleri muhteşem aydınlatmasıyla da görenlerin dikkatini çekmektedir.