Dünyanın En Büyük Parçacık Fizik Laboratuvarı; CERN-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi

CERN fikri ilk olarak 1951 yılında Avrupa nükleer araştırma merkezi olarak başlamıştır. Fakat merkezin çalışma alanı parçacık fiziğine evirilmiştir. Bundan dolayı günümüzde genellikle parçacık fiziği laboratuvarı olarak geçmektedir.

CERN-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi, İsviçre’nin Cenevre şehrinde bulunan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır.

CERN-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Tarihi

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan; Amerika’ya gerçekleşen beyin göçünü durdurmak ve Avrupa’daki bilimsel gerilemeyi kapatmak adına 1951 yılında Paris’te gerçekleşen UNESCO uluslararası toplantıda, CERN’ün kurulma fikri ortaya atılmıştır. Bu anlaşmayı hemen 11 ülke imzalamıştır.

Cenevre’nin Avrupa’da merkezi bir konum oluşturması ve savaşsız alanda olmasından dolayı 1952 yılında CERN’ü yapmak için en uygun yer olarak seçilmiştir. Merkezin ilk hızlandırıcısı 1957 yılında inşa edilmiştir.

 Böylece CERN’ün parçacık fiziğindeki ilk deneyleri de başlamıştır. 1964 yılında yeni bir hızlandırıcı olan Proton Synchrotron yapılmıştır. PS, dünyanın en yüksek enerji parçacık hızlandırıcısı olarak çalışmaktadır. 27 Ocak 1971 yılında ise CERN ilk defa protonları çarpıştırarak, alanında yeni ilerlemeler kaydedilmiştir. CERN parçacık fiziği, pek çok ilginç ve dünyada eşi benzeri olmayan makineleri ile yıllar içinde bilimsel ilerlemelere destek olmuştur. Fakat CERN’ün ana ilkesi; yapılan hiçbir gelişmenin örgüt ve askeri gereksinimler için kullanamayacağı, sadece dünyadaki bilgi arayışı ve barış için kullanacağıdır.

CERN-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Sergileri

CERN yaptığı bilimsel gelişmeler ve çalışmalarla dünyaca ünlü merkezdir. CERN’ün temel amaçlarından biri de bilimi tüm dünyaya yaymak ve öğretmektir. Bundan dolayı meraklı ziyaretçiler için sergiler düzenlemektedir. Mikrokozmos, parçacık evreni, büyük patlamaya pasaport ve bu tarz daha pek çok sergi bulunmaktadır. Bu sergilerin hepsi CERN’ü merak eden her yaştan ziyaretçiye bilimi öğretmek ve merak duygusunu uyandırmaktır.

Mikrokozmos sergisi sayesinde ziyaretçilere CERN’ün tüm arka planı gösterilmektedir. Eski makineler ve şu an kullanılan ilginç makinelerin işleyişi hakkında bizzat onları kullananların ağzından bilgiler verilmektedir. Büyük hadron çarpıştırıcısı, CERN’ün en popüler ve önemli makinelerinden biridir. Sergi sırasında bizzat bunu kullanan mühendisler ziyaretçilere bilgi vermektedir. Tünele girerek çarpışma noktasına kadar gidilmektedir. Sergi her yaştan ziyaretçiye bilimi aşılama amacı taşımaktadır. Görme engeli olan vatandaşlar için düzenlenen ayrı ve özel sergi bölümü bulunmaktadır. Özellikle her alana tekerlekli sandalye ile giriş mümkündür.

Parçacık evreni sergisi ise CERN’de yer alan diğer önemli sergiler arasındadır. Merkezin ana uğraş alanlarından en önemlisi parçacık fiziğidir. Bu serginin amacı da LHC ve diğer hızlandırıcılar aracılığıyla parçacık fiziği hakkında ve merkezin üzerine çalıştığı alan hakkında ziyaretçilerde farkındalık uyandırmaktır. Parçacık evreninin eşsiz atmosferinde, CERN’ün parçacık üzerine yaptığı bilimsel deneyler hakkında daha çok bilgi verilmektedir. Sergi sırasında, İngilizce ve Fransızca olmak üzere evrenin yapısı ve parçacıkları hakkında belgesel oynatılmaktadır.

Hem Mikrokozmos hem de parçacık evreni sergileri pazartesi ve cumartesi günler arasında 08.30-17.30 saatleri arasında yapılmaktadır.

Giriş ücretleri ve rezervasyon zorunluluğu yoktur. Sergiler her yaştan ziyaretçiye uygun olsa da sağlıklı anlama için +14 yaş için önerilmektedir.

Diğer sürekli sergi ise büyük patlama pasaportudur. Büyük hadron çarpıştırıcısının yer altı tesisini ve yüzeyde gerçekleşen deneyleri içeren bir bisiklet rotasıdır. Rota, 27 kilometre uzunluğundan oluşmaktadır. Hem CERN’ün bilimsel deneylerini gözlemlemek hem de bunu bisiklet sürerek ve eğlenerek yapmak her ziyaretçinin ilgisini çekmektedir. Bu sergi her zaman ve her saatte ücretsiz olarak ziyaret edilebilmektedir. Fakat genellikle gündüz vakitlerinde kullanılması önerilmektedir. Çünkü rotanın gece aydınlatmaları mevcut değildir.

Bu üç kalıcı serginin yanı sıra CERN, özel birtakım sergilere de ev sahipliği yapmaktadır. Bu sergileri programları da CERN sergiler sayfasında paylaşılmaktadır. Bunun yanı sıra farklı deneysel sergilerle küçük yaştaki çocuklara da hitap etmeye çalışmaktadırlar. CERN sadece dünyada bilimi ilerletmeyi değil, aynı zamanda insanlara da bu bilimsel merakı aşılamayı amaçlamaktadır. Bu sergiler sayesinde de bu amacını gerçekleştirmek için ne kadar çabaladığı açıkça gözükmektedir.

CERN-Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi Rehberli Turlar

CERN sergilerin yanı sıra düzenlediği rehberli turlar sayesinde de merkezi ve parçacık bilimini insanlara tanıtmaktadır. CERN hem sergilerini hem de turlarını herhangi ticari bir çıkar gözetmeden düzenlemektedir. Bundan dolayı sergiler gibi tüm rehberli turlar da ziyaretçiler için ücretsizdir. Fakat bu rehberli turlar sınırlı sayıda gruplarla düzenlenmektedir. Bundan dolayı da gelmeden önce rehberli turlar için rezervasyon yaptırmak önerilmektedir. Rehberli turlar, pazartesi-cumartesi günleri arasında 08:00-18:00 saatleri arasında hizmet vermektedir.