Azerbaycan Hakkında

Kafkaslar Bölgesi’nde yer alan Azerbaycan, hem Doğu Avrupa'yı hem de Batı Asya'yı birbirine bağlayan bir ülkedir. Bu sebeple doğu ve batı kültürlerinin bir arada yer aldığı muhteşem şehirlere sahiptir. Hazar Denizi'nde yer alan şirin sahil beldeleri, alevli dağları ve çamur volkanları gibi eşsiz güzellikleri barındırmaktadır. Ateş Ülkesi olarak tanınan Azerbaycan, dünyanın en etkileyici modern mimarisinin yanı sıra antik camileri ve minareleri saklayan yamaç kasabalarına da ev sahipliği yapmaktadır. Işıltılı Bakü’den İpek Yolu rotasına, izole edilmiş geleneksel köylerden sakin koylara kadar her ziyaretçinin ilgisini çekebilecek farklı noktalara sahiptir. Ziyaretçilerine renkli bir yelpaze sunan Azerbaycan, şehirlerinde de kendine has kültürünü, tarihini ve toplumsal birikimlerini sergilendiği müzeleri ve yapıları görme olanağı sunmaktadır.

Azerbaycan, bir yanda ilk insanların kullandığı mağaralar, diğer yanda modern yaşamın eğlence merkezlerinin bulunduğu eşsiz kültürü ve renkliliğiyle tüm dünyayı büyülemektedir. Azerbaycan ile ilgili bilgiler arasında en dikkat çeken şey, yerlilerin hala sosyalist kültürün getirdiği sıcaklığa sahip olduğudur. Hem karada hem denizde yalnızca ülkeye özgü vahşi yaşam türlerinin görülebildiği Azerbaycan hakkında her şey, ziyaretçiler tarafından hayranlıkla izlenmektedir.

Azerbaycan'ın Tarihi

İlkel devlet tipi olarak nitelenebilecek ilk etnik siyasi birlikler Azerbaycan'da MÖ 1000 yıllarında ortaya çıkmıştır. MS 3.yüzyılda Azerbaycan, Sasani İmparatorluğu tarafından işgal edilmiştir. 7.yüzyılda ise Araplar tarafından işgal edilen ülke, resmi olarak bu dönemde İslamiyet'le tanışmıştır. Farklı etnik grupların yaşadığı Azerbaycan, İslamiyet sayesinde tek vücut haline gelmiş ve toprak bütünlüğünü sağlamıştır. Bu birleşmeyle beraber bir devlet olarak Azerbaycan’ın kuruluşu gerçekleşmiştir.

16. yüzyılın başı, Azerbaycan tarihinde yeni bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir. Şah İsmail Hatai, tüm kuzey ve güney Azerbaycan topraklarını egemenliği altında birleştirmeyi başararak Safevi Devleti’ni kurmuştur. Hindistan’a dek fetihler gerçekleştirmiş fakat genişleyen toprakları yönetmenin zorluğu ile karşı karşıya kaldığında Safevi İmparatorluğu küçük devletlere ve birliklere bölünmüştür. 19.yüzyılın başlarında iki ayrı imparatorluğa bölünen Azerbaycan’ın kuzey kısmı Rusya’ya, güney kısmı ise İran’a bağlanmıştır. Bu sebeple günümüzde Azerbaycan sanat tarihi eserleri hem Rus hem İran kültürünü yansıtmaktadır.

1820’li yıllarda başlayan Azerbaycan özgürlük mücadelesi, 1918’de Demokratik Cumhuriyet’in kuruluşuyla sonlanmıştır. 1922 yılında Gürcistan ve Ermenistan’ın da içerisinde yer aldığı Transkafkasya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin kurulduğu, Azerbaycan tarafından ilan edilmiştir. Bu olaydan sonra ülke, SSCB’nin bir parçası haline gelmiştir. SSCB’nin dağılmasıyla birlikte 1991 yılında bağımsız bir cumhuriyet olarak gelişimini sürdürmüştür.

Azerbaycan Denildiğinde İlk Akla Gelenler

Azerbaycan'ın başkenti Bakü’nün iç kısımlarında yer alan İçeri Şehir, Azerbaycan'da ziyaret edilecek ilk yerlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Gizemli Kız Kulesi ile Orta Çağ havası estiren, Rus mimari stillerin modern bir siluet ile birleştiği İçeri Şehir’in öne çıkan lokasyonları arasında Hazar Denizi'ni kucaklayan Bake Bulvarı, Alev Kuleleri ve Nizami Caddesi boyunca uzanan alışveriş bölgesi yer almaktadır. Ülkenin simgesel yapılarının bulunduğu bir başka nokta ise 12.yüzyılın ünlü şairi Nizami Gencevi'nin yaşamış olduğu Gence şehridir. Antik camiler, kervansaraylar, kiliseler ve şişelerden yapılmış bir evle birlikte 6. yüzyıla uzanan zengin bir tarih yolculuk, Gence ziyaretçilerini beklemektedir.

Bozulmamış manzaraları izlemek, antik dağ köylerinde vakit geçirmek ve Kafkas kültürüne yakından bakmak isteyenlerin ilk adresi Quba'dır. Bu kültür merkezi, Azerbaycan'da ziyaret edilecek en önemli yerler arasında yer almaktadır. Şahdağ’ın yamaçlarında deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte bulunan bölge, kültürel etkinliklerle dolup taşmaktadır. Aynı zamanda berrak ve temiz bir havaya sahip olan Büyük Kafkas Dağları’nın muhteşem manzarasına sahip bu nadide şehir, kültürel anlamda Azerbaycan’ın en belirgin özelliklerini taşımaktadır.

Azerbaycan'a Gideceklere Tavsiyeler

Ateş, Azerbaycan kültüründe hayati bir rol oynamaktadır. Bunu estetik biçimde Alev Kuleleri ve Bakü yakınlarında yer alan Ateşgah yansıtmaktadır. Zerdüştlük inancının inceliklerinin görülebileceği ve yaşama bakış açısını değiştirebilecek geleneklere sahip olan bu tapınaklar, Azerbaycan ziyaretçilerinin mutlaka görmesi gereken mekanlardan yalnızca birkaç tanesidir. Ateşin Azerbaycan topraklarındaki serüveni yalnızca inançla sınırlı değildir. Efsaneye göre 1950’li yıllarda atılan bir sigara ile başlayan kaya yangını, hiç sönmeden devam etmektedir. Yanar Dağ'ın altından gaz sızmakta ve ateşin sürekliliğini sağlamaktadır. Dünyanın başka hiçbir yerinde görülmeyecek bu deneyim, ziyaretçilerde hayranlık uyandırmaktadır. Bu sebeple ülkeye giden turistlere Ateşgah, Alev Kuleleri ve Yanar Dağ’ı ziyaret etmeleri tavsiye edilmektedir.

Turistlerin şaşkınlıkla izleyecekleri bir başka görüntüyü ise çamur volkanları sunmaktadır. Kavurucu lav yerine dondurucu çamuru dışarı atan bu yüksek çukurlar, inanılmaz bir görüntü oluşturmaktadır. Yeraltı gazından gelen basınç ile çamuru yüzeye çıkmaya zorlanmakta ve çamurların havaya fırlamasına sebep olmaktadır. 400 metrelik Turaghay ve 397 metrelik Kinezadağ da dahil olmak üzere dünyadaki çamur volkanlarının üçte birinden fazlası Bakü yakınlarında yer almaktadır.

Doğal mucizelerinin yanı sıra Azerbaycan’ın kültürüne tanıklık etmek isteyen turistlere ise Quba isimli köye gitmeleri önerilmektedir. Azerbaycan'da önemli bir tarihi ve kültürel merkez olan Quba, ziyaretçilerine muhteşem bir tatil fırsat sunmaktadır. Bu köydeki yerleşim binlerce yıl öncesine dayanmakta ve Azeri yaşamını gözler önüne sermektedir.

Azerbaycan'a Giderken Alınması Gerekenler

• Azerbaycan’ın ateşle dansı kadar büyüleyici muhteşem sahil şeritleri bulunmaktadır. Dünyanın en büyük gölü olan Hazar Denizi’nin kıyısında yer alan plajlar ve piknik alanları, ülkeye giden turistlere muhteşem bir tatil fırsatı sunmaktadır. Hazar Denizi’nin incecik kumları üzerinde yaz tatilini geçirmek isteyen ziyaretçilerin yanlarında mayo, güneş gözlüğü, güneş kremi, havlu ve terlik gibi malzemeleri getirmeleri gerekmektedir.
• Gölün sessiz sularından Azerbaycan’ın rengarenk sokaklarına geçmek isteyenler ise yaz kıyafeti seçimlerini diledikleri gibi yapabilmektedirler. Ancak ülkenin ateş tapınakları dışında çok sayıda tarihi ibadethanesi bulunmaktadır. Bu tarz mekanları ziyaret ederken inanç sistemlerine duyulan saygı gereği uygun kıyafetler giyilmesi beklenmektedir. Bu sebeple ziyaretçilerin yanlarında mutlaka kapalı kıyafetler ve örtünmek için bir şal bulundurmaları da önerilmektedir.
• Bakü’nün eşsiz İçeri Şehir’inde rahatça gezebilmek için konforlu bir sırt çantası, yaz aylarında ortopedik tabanlı sandalet ya da terlik, kış ve bahar mevsimlerinde ise rahat bir spor ayakkabı tercih edilmelidir. Azerbaycan’ın yemyeşil tepelerine, çamur volkanlarına ve izole edilmiş köylerine ulaşımda rahat spor ayakkabı, ziyaretçilerin en büyük yardımcıları olmaktadır. Azerbaycan gezisi boyunca anı biriktirmek ve eşsiz güzelliklerden hatıra edinmek için turistlerin profesyonel fotoğraf makinası taşıması da tavsiye edilmektedir.

Azerbaycan Hakkında İlginç Bilgiler

Eski Farsça adı Aturpatakan yani 'Kutsal ateşin korunduğu yer' olan Azerbaycan’ın tam kelime anlamı, ateşi koruyandır. Antik Yunanlılar, Zeus'un tanrılardan ateşi çalan Prometheus'u Kafkas Dağları'na zincirlediğine inanmıştır. Büyük olasılıkla bunun sebebi tarih boyunca Azerbaycan dağlarına hakim olan bitmeyen alevlerdir.

Azerbaycan, tüm dünyada Ateşler Ülkesi olarak bilinmektedir. Bu durumun temel sebepleri arasında Zerdüştlük öğretisinin yapıldığı tapınakların varlığı bulunsa da ülkenin güçlü petrol rezervinin etkisi de oldukça büyüktür.

2500 yıl öncesine ait Roma kayıtlarının Azerbaycan'ın Abşeron Yarımadası'nda petrol çıkarıldığını göstermesi, 5.yüzyıldaki Bizans çizimlerinin ülkenin genel görünümünde her yerde yanan ateşler görüldüğüne işaret etmesi, Azerbaycan hakkında bilinmeyenler arasında yer almaktadır.

Ateşin tüm ülkeye yayılan mistik havasını kuvvetlendiren Zerdüştlüğe ek olarak İslam, Ortodoks Hıristiyanlık ve Kafkas Yahudiliği; Azerbaycan halkının inanç sistemlerinden bazılarıdır. Farklı inançlar ve geleneklere rağmen bir arada kalmayı başaran Azeriler, bunu ortak yaşam biçimlerine ve Sovyet etkileri sebebiyle yaygınlaşan geniş hoşgörüye borçludur. Türk, Rus ve Acem kültürlerinin muhteşem birlikteliğini misafirperverlikleri, samimiyetleri ve kadınlara verdikleri önemle yaşatan Azerbaycan halkı, turistlere olabildiğince kibar davranmaktadır. Öyle ki yabancılardan hediye alırken iki kez reddedip üçüncüsünde kabul etmek sözsüz bir gelenek haline gelmiş ve görgü kuralı olarak kabul görmüştür.